Premia dla młodych rolników 2024: termin
Już 19 czerwca wystartuje drugi nabór wniosków o wsparcie dla młodych rolników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności rolniczej, z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej 2023–2027. Potrwa on do 19 sierpnia.
Kto może wnioskować o dotacje dla młodych rolników?
O premię w wysokości 200 tys. zł mogą wnioskować osoby, które w dniu złożenia wniosku mają nieukończone 41 lat oraz rozpoczęły prowadzenie gospodarstwa nie wcześniej niż 24 miesiące przed złożeniem wniosku albo rozpoczną w terminie do 12 miesięcy od dnia przyznania premii.
Prowadzenie działalności rolniczej rozpoczyna się z dniem stania się właścicielem lub objęciem w posiadanie gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych. Wyjątki, kiedy jest inaczej, podajemy w ramce. Ten warunek dotyczy zarówno wnioskodawcy, jak i jego małżonka. Ewentualna rozdzielność majątkowa nie ma tutaj znaczenia. W przypadku gdy w ramach tego samego naboru o pomoc ubiegają się oboje małżonkowie i oboje spełniają warunki jej przyznania, pomoc przyznaje się tylko temu z nich, co do którego drugi małżonek wyraził pisemną zgodę. Dotyczy to również małżonków będących w separacji.
Premia dla młodego rolnika a kwalifikacje zawodowe
Tak jak to było dotychczas, od młodego rolnika wymaga się odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności przydatnych do prowadzenia gospodarstwa. Jeśli nie ma niezbędnego wykształcenia w momencie składania wniosku, może je uzupełnić w ciągu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Za uzupełnianie kwalifikacji trzeba wziąć się w ciagu12 miesięcy od dnia przyznania pomocy. Ponieważ jednak wykształcenie jest jednym z kryteriów oceny wniosku (patrz ramka), uzupełniający wykształcenie nie otrzyma punktów za to kryterium.
Jakie musi być gospodarstwo, żeby młody rolnik dostał dotacje?
Gospodarstwo młodego rolnika powinno mieć w roku składania wniosku powierzchnię użytków rolnych równą co najmniej powierzchni minimalnej (średnia powierzchnia gospodarstwa w kraju lub średnia wojewódzka) lub wielkość ekonomiczną na poziomie co najmniej 15 tys. euro i stanowić zorganizowaną całość gospodarczą. Ponadto nie może być to gospodarstwo większe niż 300 ha i o wielkości ekonomicznej powyżej 150 tys. euro.
Ważne, że co najmniej 50% powierzchni minimalnej powinno być przedmiotem wyłącznej własności młodego rolnika lub małżeńskiej wspólności majątkowej, użytkowania wieczystego lub wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z ZWRSP lub od jednostek samorządu terytorialnego.
Tak więc jeżeli młody rolnik chciałby spełnić kryterium obszarowe w oparciu o dzierżawę, np. od sąsiada, nie może ona stanowić więcej niż połowę wymaganej wielkości gospodarstwa. Co ważne: młody rolnik, który nie ma gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o premię, powinien stać się jego posiadaczem najpóźniej w ciągu 12 miesięcy od przyznania pomocy.
Co jest brane pod uwagę przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa?
Przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa bierze się pod uwagę użytki rolne, które są lub będą przedmiotem:
-
wyłącznej własności lub małżeńskiej wspólności majątkowej,
-
użytkowania wieczystego,
-
wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z ZWRSP lub od JST,
-
wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy długoterminowej od osób prywatnych, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od przewidywanego dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,
-
wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy krótkoterminowej od osób prywatnych, o ile do tych gruntów wnioskodawcy lub osobie przekazującej grunty przyznano jednolitą płatność obszarową lub podstawowe wsparcie dochodów w ramach PS WPR,
-
wspólnot gruntowych – w części faktycznie użytkowanej przez wnioskodawcę lub osobę przekazującą grunty do gospodarstwa wnioskodawcy.
Co musi znaleźć się w biznesplanie do wniosku o premię dla młodego rolnika?
Podstawowym dokumentem załączanym do wniosku jest biznesplan. Powinno się w nim przewidzieć takie inwestycje, które, w stosunku do wielkości wyjściowej przyczynią się do wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w ostatnim roku realizacji biznesplanu. Na realizację biznesplanu są trzy pełne lata kalendarzowe następujące po roku, w którym składa się wniosek. Jeśli rolnik składa wniosek w tym roku, biznesplan musi zrealizować do końca 2027 roku – niezależenie od daty zawarcia umowy.
Na co można, a na co nie, przeznaczyć dotacje dla młodego rolnika?
Minimum 70% kwoty pomocy trzeba zainwestować w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Są to:
-
inwestycje budowlane w obiekty wykorzystywane do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży oraz zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia lub sprzętu, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania służących tej produkcji;
-
zakup nieruchomości rolnych,
-
zakup zwierząt gospodarskich lub innych zwierząt niezbędnych do prowadzenia produkcji zwierzęcej.
W grę nie wchodzą inwestycje polegające na dokonaniu zakupów od małżonka, rodzeństwa, wstępnego lub zstępnego młodego rolnika oraz wstępnego, zstępnego i rodzeństwa jego małżonka. Z przyznanej premii młody rolnik nie może sfinansować więc zakupu ziemi nie tylko od swoich rodziców i rodzeństwa, ale także od rodziców i rodzeństwa swojego małżonka.
Jak wyjaśnia ministerstwo rolnictwa, zakupu gruntów ornych z premii może być realizowany jednocześnie z kredytem z linii MRcsk (do 20 tys. euro), jednak tylko pod warunkiem, że zakup gruntów rolnych w biznesplanie nie jest przewidziany jako inwestycja wpisująca się w 70% kwoty premii.
Za co można dostać punkty przy premii dla młodego rolnika?
Wniosek jest oceniany według kilku kryteriów (patrz ramka), które są punktowane. Warunkiem kwalifikacji wniosku jest uzyskanie 7 punktów. Punkty decydują też o kolejności przysługiwania pomocy.
Otrzymanie premii nie wiąże młodego rolnika z ubezpieczeniem w KRUS – może on podlegać pod ZUS. Ważne jest jednak to, aby do upływu 5 lat, liczonych od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, co najmniej 60% jego przychodów pochodziło z prowadzonej przez niego działalności rolniczej lub okołorolniczej.
Warunki wypłaty premii dla młodego rolnika
O wypłatę pierwszej raty premii (140 tys. zł) wnioskuje się w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy. Do tego dnia oprócz rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa, rozpoczęcia uzupełniania kwalifikacji trzeba rozpocząć prowadzenie rachunkowości oraz przystąpić do korzystania z doradztwa indywidualnego dedykowanego dla rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa. O drugą ratę może wnioskować po zrealizowaniu biznesplanu, pod warunkiem że dzięki inwestycjom nastąpił wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa. Rozmiar wzrostu zależy od wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa.
W przypadku gdy gospodarstwo miało ją na poziomie co najmniej 15 tys. euro i mniej niż 25 tys. euro, wzrost musi być 30-procentowy, gdy ta wynosiła co najmniej 25 tys. euro i mniej niż 50 tys. euro – 20-procentowy, gdy co najmniej 50 tys. euro i mniej niż 100 tys. euro – 15-procentowy, a w przypadku gdy ta wielkość ekonomiczna wynosiła co najmniej 100 tys. euro – 10-procentowy. Natomiast w sytuacji gdy gospodarstwo wskazane w biznesplanie w roku składania wniosku nie spełniało wymogu wyjściowej wielkości ekonomicznej, druga rata pomocy może zostać wypłacona, jeśli wielkość ekonomiczna wzrośnie do co najmniej 19,5 tys. euro.
Premia dla młodego rolnika czy Rozwój małego gospodarstwa. Co bardziej opłaca się?
Zastanawiając się nad złożeniem wniosku o premię, młodzi rolnicy powinni rozważyć, czy nie lepiej, aby skorzystali z dofinansowania na „Rozwój małego gospodarstwa”. Z tych działań nie można bowiem korzystać jednocześnie. Sięgniecie po premię wyklucza start o wsparcie na „Rozwój małego gospodarstwa”, na którego nabór wystartuje w lipcu br. Aczkolwiek o wsparcie na rozwój mogą sięgać jedynie osoby, które prowadzą działalność rolniczą minimum od 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, a ich gospodarstwo ma wielkość ekonomiczną poniżej 25 tys. euro. Ponadto wsparcie wynosi tutaj w przypadku gospodarstw ekologicznych 120 tys. zł, a pozostałych – 100 tys. zł.
Magdalena Szymańska
