200 tys. zł premii dla młodego rolnika: za co punkty? Jakie inwestycje?

O czym przeczytasz w artykule?

  • Premia dla młodych rolników 2024: termin
  • Kto może wnioskować o dotacje dla młodych rolników?
  • Premia dla młodego rolnika a kwalifikacje zawodowe
  • Jakie musi być gospodarstwo, żeby młody rolnik dostał dotacje?
  • Co jest brane pod uwagę przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa?
  • Co musi znaleźć się w biznesplanie do wniosku o premię dla młodego rolnika?
  • Na co można przeznaczyć dotacje dla młodego rolnika?
  • Za co można dostać punkty przy premii dla młodego rolnika? 
  • Warunki wypłaty premii dla młodego rolnika
  • Premia dla młodego rolnika czy Rozwój małego gospodarstwa. Co bardziej opłaca się?

Premia dla młodych rolników 2024: termin

Już 19 czerwca wystartuje drugi nabór wniosków o wsparcie dla młodych rolników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności rolniczej, z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej 2023–2027. Potrwa on do 19 sierpnia.

Kto może wnioskować o dotacje dla młodych rolników?

O premię w wysokości 200 tys. zł mogą wnioskować osoby, które w dniu złożenia wniosku mają nieukończone 41 lat oraz rozpoczęły prowadzenie gospodarstwa nie wcześniej niż 24 miesiące przed złożeniem wniosku albo rozpoczną w terminie do 12 miesięcy od dnia przyznania premii.

Prowadzenie działalności rolniczej rozpoczyna się z dniem stania się właścicielem lub objęciem w posiadanie gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych. Wyjątki, kiedy jest inaczej, podajemy w ramce. Ten warunek dotyczy zarówno wnioskodawcy, jak i jego małżonka. Ewentualna rozdzielność majątkowa nie ma tutaj znaczenia. W przypadku gdy w ramach tego samego naboru o pomoc ubiegają się oboje małżonkowie i oboje spełniają warunki jej przyznania, pomoc przyznaje się tylko temu z nich, co do którego drugi małżonek wyraził pisemną zgodę. Dotyczy to również małżonków będących w separacji.

Wyjątki związane z rozpoczęciem prowadzenia gospodarstwa

Za rozpoczęcie prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie uznaje się dzień stania się właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa o powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych. Jeżeli jednak przypadło to:

  • osobie niepełnoletniej – prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rozpoczyna się z dniem uzyskania przez nią pełnoletności;
  • w wyniku dziedziczenia – z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowania przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia;
  • osobie uczącej się w szkole w systemie dziennym lub studiującej na studiach stacjonarnych – z dniem zakończenia lub zaprzestania tej nauki lub studiów, jednak nie później niż z dniem ukończenia 26. roku życia, pod warunkiem że nie było przerw w nauce lub studiach, a podjęcie studiów nastąpiło w roku uzyskania świadectwa dojrzałości.

Jeżeli więc młody rolnik stał się właścicielem użytków rolnych o powierzchni 1 ha w wieku np. 14 lat, 18 lat skończył wcześniej niż 5 czerwca 2022 roku albo przejął ziemię podczas studiów i skończył je wcześniej niż 5 czerwca 2022 roku, nie będzie już mógł zawalczyć o premię. W obu przypadkach upłyną bowiem więcej niż 24 miesiące od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej.

Premia dla młodego rolnika a kwalifikacje zawodowe

Tak jak to było dotychczas, od młodego rolnika wymaga się odpowiednich kwalifikacji zawodowych lub umiejętności przydatnych do prowadzenia gospodarstwa. Jeśli nie ma niezbędnego wykształcenia w momencie składania wniosku, może je uzupełnić w ciągu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Za uzupełnianie kwalifikacji trzeba wziąć się w ciagu12 miesięcy od dnia przyznania pomocy. Ponieważ jednak wykształcenie jest jednym z kryteriów oceny wniosku (patrz ramka), uzupełniający wykształcenie nie otrzyma punktów za to kryterium.

Jak uzupełnić wykształcenie?

Poziomu wykształcenia nie można uzupełnić kwalifikacyjnym kursem zawodowym. Dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji są: świadectwo ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem wykwalifikowanego robotnika w zawodzie lub dyplom ukończenia szkoły z tytułem wykwalifikowanego robotnika, dyplom uzyskania tytułu zawodowego, dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, dyplom zawodowy, świadectwo potwierdzające kwalifikacje, certyfikat kwalifikacji zawodowej lub świadectwo czeladnicze.

Osoba posiadająca wykształcenie średnie lub średnie branżowe niemająca stażu pracy w rolnictwie może uzupełnić kwalifikacje zawodowe lub umiejętności:

  • uzyskując kwalifikacje w zawodzie technik rolnik, technik ogrodnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, technik pszczelarz, technik weterynarii – w przypadku gdy w gospodarstwie są prowadzone chów lub hodowla zwierząt, technik agrobiznesu, technik mechanizacji rolnictwa, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik turystyki wiejskiej lub technik turystyki na obszarach wiejskich;
  • uzyskując kwalifikacje w zawodzie rolnik, ogrodnik, pszczelarz lub mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych.

Natomiast posiadająca wykształcenie wyższe nierolnicze (bez stażu w rolnictwie) może uzupełnić kwalifikacje, wybierając sposoby przedstawione powyżej lub ukończyć studia podyplomowe w zakresie związanym z działalnością rolniczą.

Jakie musi być gospodarstwo, żeby młody rolnik dostał dotacje?

Gospodarstwo młodego rolnika powinno mieć w roku składania wniosku powierzchnię użytków rolnych równą co najmniej powierzchni minimalnej (średnia powierzchnia gospodarstwa w kraju lub średnia wojewódzka) lub wielkość ekonomiczną na poziomie co najmniej 15 tys. euro i stanowić zorganizowaną całość gospodarczą. Ponadto nie może być to gospodarstwo większe niż 300 ha i o wielkości ekonomicznej powyżej 150 tys. euro.

Ważne, że co najmniej 50% powierzchni minimalnej powinno być przedmiotem wyłącznej własności młodego rolnika lub małżeńskiej wspólności majątkowej, użytkowania wieczystego lub wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z ZWRSP lub od jednostek samorządu terytorialnego.

Tak więc jeżeli młody rolnik chciałby spełnić kryterium obszarowe w oparciu o dzierżawę, np. od sąsiada, nie może ona stanowić więcej niż połowę wymaganej wielkości gospodarstwa. Co ważne: młody rolnik, który nie ma gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o premię, powinien stać się jego posiadaczem najpóźniej w ciągu 12 miesięcy od przyznania pomocy.

Co jest brane pod uwagę przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa? 

Przy ustalaniu powierzchni oraz wielkości ekonomicznej gospodarstwa bierze się pod uwagę użytki rolne, które są lub będą przedmiotem:

  • wyłącznej własności lub małżeńskiej wspólności majątkowej,

  • użytkowania wieczystego,

  • wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy z ZWRSP lub od JST,

  • wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy długoterminowej od osób prywatnych, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od przewidywanego dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,

  • wyłącznej lub wspólnej z małżonkiem dzierżawy krótkoterminowej od osób prywatnych, o ile do tych gruntów wnioskodawcy lub osobie przekazującej grunty przyznano jednolitą płatność obszarową lub podstawowe wsparcie dochodów w ramach PS WPR,

  • wspólnot gruntowych – w części faktycznie użytkowanej przez wnioskodawcę lub osobę przekazującą grunty do gospodarstwa wnioskodawcy.

Co musi znaleźć się w biznesplanie do wniosku o premię dla młodego rolnika? 

Podstawowym dokumentem załączanym do wniosku jest biznesplan. Powinno się w nim przewidzieć takie inwestycje, które, w stosunku do wielkości wyjściowej przyczynią się do wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w ostatnim roku realizacji biznesplanu. Na realizację biznesplanu są trzy pełne lata kalendarzowe następujące po roku, w którym składa się wniosek. Jeśli rolnik składa wniosek w tym roku, biznesplan musi zrealizować do końca 2027 roku – niezależenie od daty zawarcia umowy.

Na co można, a na co nie, przeznaczyć dotacje dla młodego rolnika?

Minimum 70% kwoty pomocy trzeba zainwestować w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Są to:

  • inwestycje budowlane w obiekty wykorzystywane do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży oraz zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia lub sprzętu, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania służących tej produkcji;

  • zakup nieruchomości rolnych,

  • zakup zwierząt gospodarskich lub innych zwierząt niezbędnych do prowadzenia produkcji zwierzęcej.

Młody rolnik minimum 70% przyznanej premii musi zainwestować w środki trwałe
FOTO: Magdalena Szymańska

W grę nie wchodzą inwestycje polegające na dokonaniu zakupów od małżonka, rodzeństwa, wstępnego lub zstępnego młodego rolnika oraz wstępnego, zstępnego i rodzeństwa jego małżonka. Z przyznanej premii młody rolnik nie może sfinansować więc zakupu ziemi nie tylko od swoich rodziców i rodzeństwa, ale także od rodziców i rodzeństwa swojego małżonka.

Jak wyjaśnia ministerstwo rolnictwa, zakupu gruntów ornych z premii może być realizowany jednocześnie z kredytem z linii MRcsk (do 20 tys. euro), jednak tylko pod warunkiem, że zakup gruntów rolnych w biznesplanie nie jest przewidziany jako inwestycja wpisująca się w 70% kwoty premii.

Za co można dostać punkty przy premii dla młodego rolnika? 

Wniosek jest oceniany według kilku kryteriów (patrz ramka), które są punktowane. Warunkiem kwalifikacji wniosku jest uzyskanie 7 punktów. Punkty decydują też o kolejności przysługiwania pomocy.

Otrzymanie premii nie wiąże młodego rolnika z ubezpieczeniem w KRUS – może on podlegać pod ZUS. Ważne jest jednak to, aby do upływu 5 lat, liczonych od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, co najmniej 60% jego przychodów pochodziło z prowadzonej przez niego działalności rolniczej lub okołorolniczej.

Kryteria oceny wniosków

Punktowane są:

  • powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie (trzeba ją uzupełnić najpóźniej w ciągu 12 miesięcy od przyznania pomocy) – maksymalnie 3 punkty;
  • kwalifikacje zawodowe lub umiejętności – do 4 punktów (w przypadku technikum rolniczego aby uzyskać 4 punkty, należy dołączyć do wniosku o przyznanie pomocy dokumenty potwierdzające uzyskanie kwalifikacji zawodowych i świadectwo ukończenia szkoły średniej;
  • różnica wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo w całości i na własność a młodym rolnikiem: powyżej 15 do 25 lat – 3 punkty, a powyżej 25 lat – 5 punktów;
  • przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność – nabycie wszystkich użytków rolnych oraz zwierząt gospodarskich wchodzących w skład gospodarstwa przekazującego, z tym że przekazujący może pozostawić sobie nie więcej niż 0,5 ha użytków rolnych – 4 punkty (jeżeli mają zostać naliczone punkty za przejmowanie gospodarstwa w całości, przekazujący wraz z gruntami rolnymi powinien przekazać młodemu rolnikowi również zwierzęta gospodarskie!);
  • uczestnictwo lub planowane uczestnictwo w unijnym i krajowym systemie jakości – maksymalnie 5 punktów;
  • wielkość ekonomiczna gospodarstwa w roku wyjściowym – ustala się ją w oparciu o produkcję prowadzoną na użytkach rolnych, którymi rolnik dysponuje najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy – maksymalnie 3 punkty;
  • prowadzenie produkcji zwierzęcej – punkty przyznaje się, jeżeli co najmniej 50% wyliczonej w biznesplanie docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa rolnik osiągnie z produkcji zwierzęcej – 2 punkty;
  • dotychczasowa aktywność zawodowa wnioskodawcy – jeśli w dniu złożenia wniosku jest się domownikiem rolnika lub uczniem w systemie dziennym albo studentem na studiach stacjonarnych, lub zarejestrowanym bezrobotnym – 1 punkt.

Warunki wypłaty premii dla młodego rolnika

O wypłatę pierwszej raty premii (140 tys. zł) wnioskuje się w terminie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy. Do tego dnia oprócz rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa, rozpoczęcia uzupełniania kwalifikacji trzeba rozpocząć prowadzenie rachunkowości oraz przystąpić do korzystania z doradztwa indywidualnego dedykowanego dla rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie gospodarstwa. O drugą ratę może wnioskować po zrealizowaniu biznesplanu, pod warunkiem że dzięki inwestycjom nastąpił wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa. Rozmiar wzrostu zależy od wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

W przypadku gdy gospodarstwo miało ją na poziomie co najmniej 15 tys. euro i mniej niż 25 tys. euro, wzrost musi być 30-procentowy, gdy ta wynosiła co najmniej 25 tys. euro i mniej niż 50 tys. euro – 20-procentowy, gdy co najmniej 50 tys. euro i mniej niż 100 tys. euro – 15-procentowy, a w przypadku gdy ta wielkość ekonomiczna wynosiła co najmniej 100 tys. euro – 10-procentowy. Natomiast w sytuacji gdy gospodarstwo wskazane w biznesplanie w roku składania wniosku nie spełniało wymogu wyjściowej wielkości ekonomicznej, druga rata pomocy może zostać wypłacona, jeśli wielkość ekonomiczna wzrośnie do co najmniej 19,5 tys. euro.

Premia dla młodego rolnika czy Rozwój małego gospodarstwa. Co bardziej opłaca się?

Zastanawiając się nad złożeniem wniosku o premię, młodzi rolnicy powinni rozważyć, czy nie lepiej, aby skorzystali z dofinansowania na „Rozwój małego gospodarstwa”. Z tych działań nie można bowiem korzystać jednocześnie. Sięgniecie po premię wyklucza start o wsparcie na „Rozwój małego gospodarstwa”, na którego nabór wystartuje w lipcu br. Aczkolwiek o wsparcie na rozwój mogą sięgać jedynie osoby, które prowadzą działalność rolniczą minimum od 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, a ich gospodarstwo ma wielkość ekonomiczną poniżej 25 tys. euro. Ponadto wsparcie wynosi tutaj w przypadku gospodarstw ekologicznych 120 tys. zł, a pozostałych – 100 tys. zł.

Magdalena Szymańska

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich.  Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi  w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *