Zarząd Dolnośląskiej Izby Rolniczej realizując wniosek z I Walnego Zgromadzenia VII kadencji, wnosi o wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wprowadzenie uproszczeń w ekoschematach oraz zmian w zasadach warunkowości. Konieczność wprowadzenia uproszczeń wiąże się z regionalizacją, rozdrobnieniem działek rolnych, zróżnicowanymi warunkami gospodarowania na terenach nizinnych i pogórza.
Czego dotyczą proponowane przez Izbę zmiany?
Proponowane zmiany dotyczą:
1. Ekoschemat Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt.
Należy dopuścić realizację tego pakietu na obszarze całego kraju, bez różnicowania na obszary Natury 2000 i poza Naturą 2000. Chów i hodowla bydła nie różni się na Naturze 2000 i poza Naturą 2000, wiele gospodarstw nie skorzystało z tego Ekoschematu.
2. Ekoschemat – Przyoranie obornika
W dalszym ciągu na wsiach są bardzo słabe łącza internetowe, w związku z tym rekomendujemy możliwość wykazania praktyki wymieszanie obornika z glebą w ciągu 12 godzin na podstawie oświadczeń rolnika. W gospodarstwach o dużym udziale roślin pastewnych i traw na gruntach ornych rekomendujemy możliwość skorzystania z rolnictwa węglowego bez wymogu minimalnej punktacji. Dla gospodarstw z produkcją zwierzęcą proponujemy znieść górny limit na obsadę na TUZ i wprowadzić do liczenia obsady rośliny paszowe i trawy na gruntach ornych.
3. Ekoschemat związany z uprawą roślin miododajnych
Wnioskujemy by wprowadzić 2 rośliny rolnicze z popularnych ogólnodostępnych upraw roślin miododajnych, ponieważ obecne rośliny wpisane na listę są to rośliny ogrodowe trudno dostępne.
4. Łączenie ekoschematów z pakietami aktywnymi PRSK Z PROW 2014-2022
Rolnicy realizujący pakiet 1 powinni mieć możliwość skorzystania z ekoschematu międzyplony ozime w obrębie całego gospodarstwa, z wyłączeniem działek na których w danym roku wykonują praktykę dodatkową – międzyplon. Obecne przepisy nie pozwalają na realizację tego ekoschematu. Jedynie na działkach nie objętych płatnością z PRSK jest to możliwe (poza tymi zgłoszonymi w pierwszym roku zobowiązania). Jest to niesprawiedliwe, gdyż rolnik może dobrowolnie chcieć wysiać międzyplon i powinien mieć możliwość uzyskania dofinansowania do takiej powierzchni.
5. Łączenie ekoschematu międzyplony z uproszczonymi systemami uprawy (USU)
Łączenie tych praktyk jest wykonalne i rolnik powinien mieć możliwość uzyskania do tego płatności, a przynajmniej mieć możliwość zmiany. Zgodnie z obecnymi przepisami deklarując np. międzyplony po terminie „sankcyjnym”, nie ma możliwości zmiany na inny ekoschemat (bo rolnik wybiera np. między międzyplonem a USU), a w przypadku, kiedy zmiany w planowanej strukturze zasiewów wynikają ze względów pogodowych, czy ekonomicznych – wymuszonych rynkiem, dostępnością nasion, czy innych, rolnik musi np. wycofać międzyplon, bo nie będzie w stanie zrealizować zaplanowanej praktyki, a w to miejsce nie może zadeklarować już innego ekoschematu (np. USU) i otrzymać za to płatności.
6. Dopuszczenie do wysiewu roślin bobowatych, grubonasiennych lub mieszanek z ich udziałem jako możliwa wsiewka w ramach ekoschematu Międzyplony ozime wsiewki śródpolne
7. Wprowadzenie zmian dla gospodarstw z zalesieniami PROW w ramach korzystania z ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi
System liczy zalesienia jako grunty orne, co wymusza spełnienie różnych warunków i stanowi problem dla gospodarstwa przy spełnieniu minimum punktowego dla wejścia w ekoschematy np. gospodarstwo ma 20 ha zalesień, a pozostałych gruntów użytkowanych rolniczo – 5ha na których mógłby realizować wybrane praktyki – to minimum punktów na wejście w ekoschematy liczone jest od 25ha.
Warunokowość również do zmian
W warunkowości – proponujemy wprowadzić zmiany i odstępstwa następującej treści:
GAEC 6 – Norma dot. minimalnej pokrywy glebowej w newralgicznych okresach
Proponujemy zmniejszenie powierzchni utrzymania gleby pod okrywą jesienno-zimową albo wprowadzenie okresu jesiennego pod okrywą, jako spełnienie wymogu. Dziś mają problem gospodarstwa, które uprawiają rośliny późno „schodzące” z pola, jak buraki czy kukurydza, gdy tak jak w tym roku, kiedy aura nie sprzyja, żniwa przeciągają się w czasie- siew po kukurydzy jest już niemożliwy. W tym roku, ponadto gospodarstwa nastawione na produkcję kukurydzy będą miały problem ze spełnieniem wymogu.
GAEC 7 -Norma dotyczy zmianowania upraw.
1. Zwolnienie z dywersyfikacji gospodarstw do 30 ha
2. Uprawa główna do 70% GO.
GAEC 8 – Grunty nieprodukcyjne przeznaczane na ugorowanie:
1. Proponujemy stworzyć możliwość wprowadzania upraw z przeznaczeniem na biopaliwa i biogaz, do wykorzystania na opał w tym spalanie w piecach.
2. Wprowadzenie w gospodarstwie przy uprawie roślin strączkowych i motylkowatych oraz mieszanek traw z tymi roślinami w ramach 4% gruntów nieprodukcyjnych jako wymóg GAEC 8 w gospodarstwie rolnym ze współczynnikiem 1:1.
3. Limit zwolnień z GAEC 8 podnieść do 30 ha z uwagi na duże rozdrobnienie gospodarstw i jedynego źródła dochodu.
Wnioskujemy o zwolnienie gospodarstw ekologicznych z ugorowania, te gospodarstwa i tak już prowadzą proekologiczną produkcję chroniącą środowisko, a w przypadku ugorowania pozbawieni są dotacji ekologicznej, w związku z tym zaburza się równowagę związaną z walką z zachwaszczeniem. Proponujemy aby ugorowanie zostało na zasadach obowiązujących w tym roku, czyli możliwość ugoru z uprawą za którą nie dostajemy dopłaty, ale mamy możliwość zbioru rośliny, którą zasialiśmy i dzięki temu mamy jakikolwiek zysk z ugorowanych gruntów.
Wnioskujemy również o upublicznienie jasnych i czytelnych zasad sankcjonowania za niespełnienie poszczególnych norm związanych z warunkowością.
Pod powyższym podpisał się prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej, Ryszard Borys.
oprac. M. Czubak
fot. arch. red.