Jak wyglądały protesty rolników 1989 roku? Dekady mijają, a problemy rolnictwa wciąż te same [WIDEO]

Protesty rolników w 1989 r.

Powodem protestów rolniczych w roku 1989 była transformacja gospodarcza, z którą przyszło zmierzyć się rolnikom. W tym roku zostały rozszerzone zasady gospodarki rynkowej na sektor rolniczy, nastąpiło urynkowienie cen produktów przy jednoczesnym otworzeniu krajowego rynku na produkty zagraniczne.

Kryzysowa sytuacja w rolnictwie na początku lat 90.

Upadek PRL-u wielu rolnikom pamiętającym tamte czasy z pewnością kojarzy się z tym, jak negatywna okazała się dla tego sektora transformacja rynkowa. Ogólny wzrost cen środków potrzebnych do produkcji czy paliwa był nieadekwatny do wynagrodzenia, które otrzymywali za sprzedawane przez siebie produkty rolne. Doskonałym powrotem do przeszłości jest reportaż stacji TVP 1 z roku 1989, kiedy swoje protesty rozpoczęły Kółka Rolnicze, które działają do dziś. Wówczas, podobnie jak w roku 2023, doszło do blokady dróg wojewódzkich, ponieważ rolnicy nie wiedzieli, co począć i jak żyć, skoro produkcja rolnicza przestała się opłacać.

– Jesteśmy oszukani. Od kwietnia czekamy do tej pory. Jest to przedostatni krok rolników, bo jeszcze ostatni wydaje mi się, może być gorszy. My nie wiemy, czy wstawiać dzisiaj do obory krowę, czy sypać zboże – lamentowali rolnicy w roku 1989.

Rolnicy domagali się wyższego wynagrodzenia i sprawiedliwości

Początki lat 90. upłynęły rolnikom pod znakiem troski o swoje gospodarstwa. Wiele z nich nie wytrzymało sukcesywnie wprowadzanych zmian rynkowych, w związku z czym bezrobocie wśród ludności wiejskiej wzrastało, a gospodarstwa rolne upadały. Widoczny był wówczas również spadek rentowności dużych gospodarstw rolnych.

– Weźmy taką ropę, która już w tym momencie podrożała o 130%. A co nam podrożało o tyle procent? Jaki produkt? – pytali rolnicy w 1989 r.

Lata minęły, a problemy rolników się nie zmieniły

Nie da się ukryć, że historia zatoczyła koło. Od roku 1989 minęły 34 lata, a w roku 2023 rolnicy ponownie musieli protestować przeciwko niskim cenom zbóż w skupach, wysokim cenom paliw i niesprawiedliwości, która ich spotkała. Rolników sprzed roku 2000 uratowało wejście do Unii Europejskiej, choć nie rozwiązało wszystkich problemów, a co uratuje rolników w roku 2023?

Oprac. Justyna Czupryniak

Źródło: rynekinwestycji.pl, Facebook/NASZE WIRY. Strona o wsi w gminie Komorniki i okolicach

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich.  Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi  w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *