Będzie próg piętrzący, który zaleje okoliczne pola i gospodarstwa?
Przed konferencją prasową rolnicy wzięli udział w posiedzeniu Rady Naukowej Narwiańskiego Parku Narodowego, podczas której przedyskutowano kilka tematów, w tym budowę wspomnianego na wstępie progu piętrzącego.
– Rada Naukowa NPN zajmowała się budową spiętrzenia w miejscowości Rzędziany. Sprawa dotyczy odbudowy uszkodzonego progu piętrzącego. Dyrektor NPN tłumaczył, że to nie jest żaden nowy projekt, tylko inwestycja ma polegać na odbudowie progu i przywróceniu go do wcześniej zaplanowanej funkcji. Problem polega na tym, że przy funkcjonowaniu tego urządzenia spiętrzona woda zalewała okolicznych rolników. Poziom wody był tak wysoki, że zalewało nawet budynki mieszkalne. Są z nami rolnicy, których ta sprawa bezpośrednio dotyczy. Rano byłem na wizji lokalnej z Pawłem Kulikowskim, który poniósł straty wskutek wylania spiętrzonej wody. Sądził się o odszkodowanie za poniesione straty – powiedział Karol Faszczewski z ruchu Gospodarstw Rodzinnych.
Karol Faszczewski dodał, że nie ma odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące funkcjonowania mającego powstać progu spiętrzającego.
Głos zabrał także Zbigniew Żur, rolnik gospodarujący w otulinie Narwiańskiego Parku Narodowego.
Rolnicy zamiast pracować, muszą walczyć o swoje
– Ostatnio w Kurowie spotkaliśmy się w sprawie powiększenia otuliny parku, teraz w sprawie budowy tamy i po raz kolejny przekonujemy się, że zamiast normalnie pracować, musimy zajmować się sprawami, które wcześniej powinny być z nami omawiane i uzgadniane. Jako mieszkańcy i rolnicy nie możemy być pomijani w kwestii budowy progu spiętrzającego. Nie jest to tylko sprawa parku, gdyż rzeka ma dwie strony. Na mapie wygląda to pięknie, że woda spiętrza się na terenie parku, ale również spiętrza się na terenach prywatnych. My nie wiemy, w jakiej sytuacji się znajdujemy. Musimy przyjeżdżać na Radę Naukową, żeby się czegoś dowiedzieć, zamiast zajmować się swoimi obowiązkami – powiedział Zbigniew Żur.
Główni zainteresowani są pomijani
– Główną przyczyną naszego dzisiejszego spotkania jest to, że rolnicy w całym procesie decyzyjnym są pomijani. Apelujemy więc do wszystkich organów decyzyjnych o większe konsultacje społeczne. Rolnicy z tego terenu są tutaj gospodarzem i w pierwszej kolejności powinni być informowani. Jeden z rolników zapytał podczas posiedzenia RN jednego z jej członków, profesora, ile razy do roku jest na terenie NPN. Odpowiedział, że do pięciu razy w roku. Pytam więc, kto powinien być głównym podmiotem do konsultacji: rolnik czy osoba, która przyjeżdża do parku raz na jakiś czas? Mieszkający tutaj rolnicy gospodarują w zgodzie z naturą. Dlatego zasługują na traktowanie ich jako równorzędnego partnera – powiedział Piotr Łapiński, radny gminy Sokoły.
Konrad Krupiński z RGR dodał, że sprawa budowy progu piętrzącego w Rzędzianach jest kolejnym przykładem podejmowania decyzji dotyczących rolników i mieszkańców wsi bez konsultacji z nimi.
– Mamy tutaj kolejny przykład, kiedy wszystko, co dotyczy rolników, jest tworzone w zamkniętych pomieszczeniach przez osoby, które przyjeżdżają tutaj dwa – trzy razy do roku, a pomijani są rolnicy, którzy tu żyją. Ktoś zapomniał o konsensusie i status quo mieszkańców, którzy są gospodarzami terenu i którzy żyją w zgodzie z naturą. Widać, że NPN jest średnio zainteresowany rozmową z rolnikami. Zostały wydane decyzje o budowie progu, tylko nikt z parku nie zapytał mieszkańców, co o tym sądzą – mówił Krupiński.
Próg ma być niższy – na prośbę rolników
O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy Grzegorza Piekarskiego – dyrektora NPN.
– Rolnicy protestują przeciwko modernizacji progu przy miejscowości Rzędziany, który został wykonany w 2012 roku. Istnieje tam do tej pory, piętrzy wodę dla parku i jest wpisany w system piętrzący wodę w NPN. Od początku, czyli od 2012 roku, rolnicy twierdzą, że próg piętrzy wodę za wysoko o 25 cm. Woda ta podobno zalewa mieszkańców. W 2022 roku próg uległ uszkodzeniu i musimy go naprawić. Praktycznie musimy go rozebrać i wybudować nowy próg, zgodnie z tym, co mówią rolnicy, czyli ma być o 25 cm niższy. Będzie piętrzył wodę o 25 cm niżej od starego progu, czyli zgodnie z roszczeniem, jakie składali rolnicy – powiedział Grzegorz Piekarski, dyrektor Narwiańskiego Parku Narodowego.
Pojechaliśmy na miejsce odbudowy progu spiętrzającego wodę z Pawłem Kulikowskim, który jest mieszkańcem wsi Rzędziany i był poszkodowany przez wodę spiętrzoną przez stary próg wodę.
– Próg został zlokalizowany w takim miejscu, że kieruje wodę poza teren parku, w teren otuliny. Zalewa prywatne grunty, budynki gospodarcze, a nawet budynki mieszkalne. Próbujemy w tej sprawie rozmawiać z parkiem, dlatego organizujemy spotkania z NPN. Organizowaliśmy spotkania w Podlaskiej Izbie Rolniczej, w UG w Tykocinie. Problem polega na tym, że dyrektor parku nie realizuje konkluzji z tych spotkań. Umawia się na rozmowy, a potem bez wiedzy mieszkańców, osób zainteresowanych po cichu robi projekt i załatwia pozwolenie na budowę. My dowiedzieliśmy się o tym miesiąc po fakcie – powiedział Paweł Kulikowski.
Józef Nuckowski
fot. J. Nuckowski