Jaką grupę rolników wykluczono z dopłat do zboża?
Prezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej Ryszard Borys zwrócił się do szefa Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktora Szmulewicza z prośbą o podjęcie działań w kwestii dopłat dla zboża dla grup producenckich. Szmulewicz przekazał postulaty prezesa DIR w apelu do ministra rolnictwa Roberta Telusa. Zdaniem organizacji rolniczych, pominięcie rolników – producentów zbóż, roślin oleistych – zrzeszonych jako członkowie grup producenckich w planowanych dopłatach do zbóż jest bardzo krzywdzące. Regulacja przewiduje bowiem, że tacy producenci nie mogą ubiegać się o wsparcie, jeżeli sprzedali zboże przed 15 kwietnia 2023.
Grupy producenckie muszą dotrzymywać terminów
W piśmie, skierowanym do Roberta Telusa, szef KRIR podkreśla, że termin sprzedaży produktów rolnych dla producentów zrzeszonych w grupach producenckich jest często narzucony. Muszą oni rozliczyć się w okresie poprzedzającym termin rejestracji grupy, a te przypadają na różne pory roku. W apelu Szmulewicza pojawił się przykład Dzierżoniowskiej Grupy Producentów Nasion Zbóż Sp. z o.o. w Bielawie, której członkowie muszą sprzedać plony rolne do połowy lutego każdego roku.
“Duży wpływ na termin sprzedaży produktów rolnych miała data rejestracji grupy, która np. w odniesieniu do DGPNZ Sp. z o.o. w Bielawie przypada na dzień 16.02.2002 r. W tym przypadku obowiązkiem każdego członka, wynikającym z ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, jest sprzedaż produktów w terminie do 16.02. każdego roku. Przedstawiony powyżej problem dotyka wielu grup producenckich w kraju. Biorąc powyższe pod uwagę samorząd rolniczy wnosi o umożliwienie skorzystania z pomocy finansowej członkom grup producenckich, którzy nie ze swojej winy zmuszeni byli sprzedać zboże przed 15.04.2023 r.” – możemy przeczytać w liście do ministra rolnictwa.
KRIR apeluje o zmiany w prawie dotyczące grup producenckich
Przykład wykluczenia z dopłat do zboża członków grup producenckich, którzy zobowiązani byli do sprzedaży zboża przed 15 kwietnia 2023, obnażył po raz kolejny absurdalne przepisy, związane z grupami producenckimi. Przy tej okazji prezes KRIR zaapelował zatem do szefa MRiRW o zmiany w prawie.
“Jednocześnie wnioskujemy o zmianę przepisów prawa, która pozwoli zadecydować grupom producenckim o okresie rozliczania tak, aby mogły one swobodnie zadeklarować, jaki okres rozliczeniowy przyjmują, niezależnie od daty założenia grupy, wynikającej często z programów wsparcia ogłaszanych przez ARiMR. Zmiana okresów rozliczenia pozwoli członkom grupy na elastyczne planowanie sprzedaży płodów rolnych dopasowane do kalendarza prac polowych. Obecnie członkowie grup producenckich są zmuszeni do sprzedaży zbóż w określonym terminie, np. w grudniu lub lutym i nie mają możliwości przechowywania towaru, np. do czerwca.” – pisze Wiktor Szmulewicz.
ARiMR niewłaściwie interpretuje przepisy?
Okazuje się, że na tym absurdy przepisów, regulujących funkcjonowanie grup producenckich, bynajmniej się nie kończą. Są one bowiem tak skonstruowane, że podczas kontroli mogą być interpretowane na niekorzyść rolników.
“Jednocześnie po raz kolejny zwracamy się z prośbą o właściwe interpretowanie przez ARiMR zapisów ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw. Zgodnie z art. 3 pkt. 6 „Grupa producentów rolnych, zwana dalej „grupą”, prowadzi działalność jako przedsiębiorca mający osobowość prawną, pod warunkiem, że (między innymi – pkt 6.) każdy z członków grupy w każdym roku działalności produkuje oraz sprzedaje do grupy co najmniej 70% wyprodukowanych przez siebie produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona”. Taki kształt przepisu interpretowany jest podczas kontroli ARiMR, dotyczących spełnienia warunków ustawowych przez GP, jako mówiący, że wszystko co zebrane jest z pola w danym okresie rozliczeniowym (indywidualnym dla każdej GP, wynikającym z daty uznania) musi być w 70% sprzedane do OP przed zakończeniem tego okresu rozliczeniowego. Niewłaściwe jest przyjęcie przez ARiMR, że produkcja rolna kończy się w dniu zbioru płodów z pola. Rodzi to patologię, w której ARiMR grozi cofnięciem uznania grupom, które rzekomo nie spełniają zapisów art. 3 pkt. 6 ustawy (70% sprzedaży do GP), mimo że członkowie tej grupy corocznie 100 % sprzedaży realizują przez grupę i nie prowadzą żadnej innej sprzedaży ani działalności.” – objaśnia prezes KRIR.
Przymusowe terminy sprzedaży działają na niekorzyść rolników
Jako przykład błędnego intepretowania przepisów, Wiktor Szmulewicz podaje producentów zbóż, rzepaku, kukurydzy, ziemniaków lub innych produktów o rocznym cyklu. Może się bowiem zdarzyć, że dana grupa producencka ma okres działalności ustalany od 15 sierpnia do 14 sierpnia następnego roku, wynikający z terminu jej uznania. Z tego powodu producenci zmuszeni są do sprzedaży wszystkich zebranych do 14 sierpnia danego roku płodów przed upływem tej daty.
“Jest to nieuzasadnione ekonomicznie oraz sprzeczne z celami samej ustawy i sensem tworzenia grup producentów. Rolnicy zrzeszają się w grupy po to, by osiągać lepsze wyniki ekonomiczne, niż gdyby działali pojedynczo. Powinni mieć możliwość wyboru odpowiedniego korzystnego terminu sprzedaży, a nie być przymuszani do sprzedaży zbiorów w czasie np. żniw. Nie uwzględnia się np. czyszczenia zboża czy np. konieczności pakowania i sortowania ziemniaków oraz żadnych innych czynności, które dotyczą przygotowania płodów do sprzedaży, interpretując, że zebranie z pola jest dniem zakończenia produkcji” – grzmi w swoim apelu Wiktor Szmulewicz.
Jakie rozwiązania proponuje KRIR?
Zwracając się do ministra rolnictwa, KRIR zaproponowała pewne rozwiązania, które mogą pomóc poradzić sobie z absurdalnymi przepisami. Przede wszystkim ma to być uwzględnienie w dopłatach do zbóż tych rolników, którzy byli zobowiązani do sprzedaży zboża przed 15 kwietnia 2023 ze względu na członkostwo w grupie producenckiej. Jednak aby poradzić sobie z systemową niesprawiedliwością i nadinterpretowaniem przepisów, szef KRIR apeluje o wprowadzenie wytycznych dla ARiMR, które zobowiązują kontrolujących do sprawdzania “co najmniej 70% sprzedaży do grupy zbóż i rzepaku w okresie naturalnego okresu produkcyjnego, np. 1 lipca do 31 czerwca następnego roku, podobnie należy ustalić okresy dla ziemniaków oraz buraków.”
Zuzanna Ćwiklińska
fot. pixabay