Dotacje na rozwój małych gospodarstw 2023: termin naboru, warunki i stawki

Jakie są warunki uzyskania dotacji dla małych gospodarstw?

Występowanie o dotacje na rozwój małego gospodarstwa nie jest powiązane z ubezpieczeniem w KRUS. Od sięgającego po tę pomoc wymaga się, aby w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku sprzedał wytworzone u siebie produkty za minimum 5 tys. zł. W przypadku gospodarstw ekologicznych uwzględnia się przychody ze sprzedaży produktów ekologicznych lub produktów w okresie konwersji. Przychód dokumentuje się fakturą VAT lub fakturą VAT RR, wydrukiem paragonu fiskalnego kas rejestrujących, umową kupna-sprzedaży wraz z potwierdzeniem przelewu lub informacją z ewidencji sprzedaży.

Dotacje dla małych gospodarstw w zależności od rodzaju inwestycji

Wysokość wsparcia zależy od tego, co właściciel małego gospodarstwa zamierza wzmocnić. Inwestycje mogą dotyczyć produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie – wtedy pomoc wyniesie 100 tys. zł.

Dla gospodarstw ekologicznych oraz rozpoczynających działalność dotyczącą wprowadzania produktów na rynek w ramach tzw. krótkiego łańcucha dostaw (KŁD), tj. rolniczego handlu detalicznego (RHD), sprzedaży bezpośredniej oraz dostaw bezpośrednich przewidziano pomoc wyższą o 20 tys. zł.

Warto dodać, że o premię na rozwój małego gospodarstwa nie mogą ubiegać się rolnicy, którzy złożyli wnioski o wsparcie na przetwarzanie lub wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, spożywczych oraz rybołówstwa lub akwakultury z KPO (nabór był prowadzony od 17 października do 18 listopada ub.r.).

Z kolei warunek dotyczący rozpoczynania działalności obejmującej wprowadzanie produktów rolnych na rynek w ramach KŁD uznaje się za spełniony, jeżeli w ciągu 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku rolnik nie był zarejestrowany w Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej w związku z rozpoczęciem takiej działalności.

Każdorazowo pieniądze będą wypłacane w dwóch ratach. Pierwsza obejmuje 80% wsparcia. O jej wypłatę można wnioskować nie później niż w ciągu 6 miesięcy od zawarcia umowy o przyznanie wsparcia. Pozostałe pieniądze mogą być przyznane dopiero po zrealizowaniu inwestycji.

Ograniczenia i wymogi dotyczące wykorzystania dotacji z ARiMR

Trzeba się dobrze zastanowić, w co się chce zainwestować, ponieważ pomoc tę w całym okresie programowania, tj. do 2027 roku, można otrzymać tylko raz. Premię można wykorzystać na inwestycje budowlane, wyposażenie budynków lub budowli, zakup nowych maszyn i urządzeń oraz zakup wartości niematerialnych i prawnych. Wsparcia nie można spożytkować na zakup środków transportu, chyba że będą to pojazdy wykorzystywane w produkcji rolnej.

Przewidziano, że wydatki na inwestycje oraz koszty ogólne, które nie mogą być wyższe niż 10% pozostałych kosztów, powinny wynieść co najmniej 117,65% kwoty pomocy. Wtedy rolnik może otrzymać wsparcie w pełnej wysokości. Maksymalny dopuszczalny poziom pomocy wynosi bowiem 85% kosztów kwalifikowalnych.

Wymóg wzrostu wartości sprzedaży produktów rolnych

Ponieważ w Planie Strategicznym wsparcie dla małych gospodarstw jest mocno powiązane ze wzmocnieniem ich pozycji na rynku, sięgający po nie będzie musiał osiągnąć wzrost wartości sprzedaży produktów rolnych brutto, które wytwarza w swoim gospodarstwie, co najmniej o 30% i nie mniej, niż wynosi minimalne wynagrodzenie w roku, w którym składa wniosek.

Jak ustala się powierzchnię gospodarstwa?

Ustalając powierzchnię użytków rolnych oraz wielkość ekonomiczną gospodarstwa, uwzględnia się użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu złożenia wniosku. Pod uwagę bierze się grunty będące:

własnością,
w użytkowaniu wieczystym,
w dzierżawie od ZWRSP lub od jednostek samorządu terytorialnego,
w dzierżawie długoterminowej od osób prywatnych, jeżeli umowę dzierżawy zawarto w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na co najmniej 8 lat od dnia złożenia wniosku,
w dzierżawie krótkoterminowej od osób prywatnych, o ile do tych gruntów wnioskodawcy przyznano jednolitą płatność obszarową lub podstawowe wsparcie dochodów w ramach PS WPR,
we wspólnocie gruntowej – w części faktycznie użytkowanej przez wnioskodawcę.

Warunki utrzymania przychodów po otrzymaniu wsparcia finansowego

Pod uwagę bierze się minimalne wynagrodzenia za pracę obowiązujące w miesiącu, w którym rozpoczął się nabór. Od lipca br. minimalne miesięczne wynagrodzenie wynosi 3,6 tys. brutto. Zakładając, że w sierpniu zostanie na tym samym poziomie, minimalne wynagrodzenie w 2023 roku wyniesie 43,2 tys. zł brutto. Wzrost przychodów będzie liczony od kwoty, którą rolnik dokumentuje, że jego przychody ze sprzedaży wynoszą minimum 5 tys. zł.

Ten wymóg dotyczy każdego ze wspieranych obszarów, czyli produkcji tradycyjnej, ekologicznej bądź krótkich łańcuchów dostaw. Przy czym osiągnięty poziom przychodu ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie jest warunkiem wypłaty drugiej raty pomocy. Ponadto poziom ten powinien być utrzymany co najmniej do upływu 5 lat liczonych od daty wypłaty pierwszej raty pomocy.

Tego nie obejmie wsparcie:

Nie przewiduje się dofinansowania:

inwestycji położonych na gruntach, które nie są własnością lub współwłasnością ubiegającego się o pomoc;

utrzymywania zwierząt futerkowych, z wyjątkiem królika utrzymywanego w celu produkcji surowca mięsnego;

produkcji roślin wieloletnich na cele energetyczne;

niektórych działów specjalnych produkcji rolnej, m.in.: hodowli zwierząt laboratoryjnych, ryb akwariowych, psów rasowych i kotów rasowych;

sprzętu pszczelarskiego, maszyn i urządzeń wykorzystywanych na potrzeby gospodarki pasiecznej wspieranych z Planu Strategicznego w ramach interwencji w sektorze pszczelarskim.

Kryteria wyboru operacji i punktacja wniosków o dotację

Aby uzyskać dotację, trzeba przygotować biznesplan w oparciu o zasoby gospodarstwa. Ważne, aby uwzględnić w nim takie działania, które zwiększą przychód gospodarstwa oraz które zrealizuje się w ciągu trzech lat od roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Nowością w premii dla małych gospodarstw jest wymóg załączenia do biznesplanu planu marketingowego. W tym dokumencie trzeba scharakteryzować rynek, na jakim rolnik funkcjonuje i będzie działał. Musi określić w nim swoją bezpośrednią konkurencję oraz potencjalnych klientów oraz opracować prognozę sprzedaży z uwzględnieniem kalkulacji cen i jej wielkości. Pomoc nie może być bowiem przyznana do takiej produkcji, która nie znajdzie nabywcy.

Podobnie jak w przypadku innego unijnego wsparcia, i tutaj określono kryteria wyboru operacji. Punktowane będą:

uczestnictwo w systemach jakości (łącznie za to kryterium można uzyskać maksymalnie 5 pkt): unijnych: chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia geograficzne oraz gwarantowane tradycyjne specjalności, rolnictwo ekologiczne, chronione nazwy pochodzenia i oznaczenia geograficzne wyrobów winiarskich albo krajowych – integrowana produkcja roślin, „Jakość Tradycja”, QAFP: „Tuszki, elementy i mięso z kurczaka, indyka i młodej polskiej gęsi owsianej”, „Kulinarne mięso wieprzowe”, „Wędliny” oraz QMP;
udział w zorganizowanych formach współpracy (3 pkt), tj. bycie członkiem grupy producentów rolnych lub deklaracja członkostwa lub współpracy z taką grupą, która jest związana z profilem działalności rolnika;
położenie co najmniej 50% gruntów użytkowanych przez gospodarstwo na ONW typ górski lub typ specyficzny strefa II – tylko obszary, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych znajduje się powyżej 350 m n.p.m. (2 pkt);
udział lub planowany udział w szkoleniu związanym z inwestycją przewidzianą w biznesplanie (2 pkt).

Pomoc może być przyznana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej trzy punkty. Spośród wnioskodawców, którzy uzyskali taką samą liczbę punktów, pierwszeństwo w otrzymaniu pomocy mają kobiety.

Jedno albo drugie

Rolnik musi utrzymać przyjęte na siebie zobowiązania w ciągu minimum trzech lat od wypłaty drugiej raty pomocy oraz prowadzić w gospodarstwie co najmniej ewidencję przychodów i rozchodów. Dotyczy to także kryteriów, za które otrzymał punkty na etapie oceny wniosku.

Zakres działalności objętych wsparciem dla małych gospodarstw jest bardzo szeroki, pieniądze mają jednak przyczynić się do wzrostu sprzedaży produktów wytwarzanych w gospodarstwie

FOTO: archiwum

Osoby, które złożą wnioski o dofinansowanie rozwoju małego gospodarstwa, nie będą mogły ubiegać się o premie dla młodego rolnika (rozpoczęcie naboru wniosków przewidziano też na koniec sierpnia) oraz „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność” (dotacje).

Magdalena Szymańska
fot. arch. TPR

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich. Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

Dotacje na rozwój małych gospodarstw 2023: termin naboru, warunki i stawki

Home ⁄ Wiadomości ⁄ Dotacje na rozwój małych gospodarstw 2023: termin naboru, warunki i stawki