Gdzie składa wnioski o dopłaty bezpośrednie?
Podobnie jak w poprzednich kampaniach, wnioski składa się za pomocą aplikacji eWniosekPlus dostępnej za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE). Agencja zapewnia, że rolnicy, którzy nie posiadają komputerów, mogą liczyć na techniczne wsparcie ze strony pracowników ARiMR. Wątpliwości można konsultować również za pośrednictwem infolinii. Niestety, wiele wskazuje na to, że w tym roku rolnicy nie będą mogli liczyć na bezpłatne wsparcie pracowników ośrodków doradztwa rolniczego.
Furtka dla spóźnialskich
Jak zawsze, Agencja przewiduje wyjście awaryjne dla spóźnialskich, którzy nie złożą wniosków do 15 maja. Mogą oni zrobić to jeszcze do 9 czerwca br., ale za każdy dzień roboczy opóźnienia stosowane będzie zmniejszenie płatności w wysokości 1% należnej kwoty płatności. Lepiej więc złożyć wniosek, nawet jeśli się nie jest jeszcze wszystkiego pewnym, ponieważ zmiany do złożonego już wniosku bez żadnych konsekwencji można wprowadzać do 2 czerwca.
Jakie będą stawki dopłat?
To, na jakie stawki płatności rolnicy mogą liczyć w tym roku, zapisane jest w Planie Strategicznym. Podane są tam kwoty w euro. Z kolei rzeczywista wysokość stawek za 2025 r. będzie znana na początku października 2025 r. – po przekazaniu przez ARiMR zweryfikowanych danych oraz ogłoszeniu przez Europejski Bank Centralny kursu wymiany euro do przeliczania kwot płatności. Kwoty zaplanowane w PS mogą się różnić od tych rzeczywistych, aczkolwiek warto na nie spojrzeć, by mieć porównanie chociażby z tegorocznymi stawkami.
W ubiegłym roku rolnicy mocno się zawiedli, bo ze względu na umocnienie wartości złotego w stosunku do euro stawki były niższe, niż oczekiwano. Stało się tak zwłaszcza w przypadku ekoschematów obszarowych, bo tutaj bardzo dużo zależy także od zainteresowania poszczególnymi ekoschematami. Jak to wyjdzie ze stawkami za ekoschematy dobrostanowe za 2024 r., okaże się dopiero na początku kwietnia, a za ten rok na początku kwietnia przyszłego roku. Przypomnijmy, że dopłaty dobrostanowe nie blokują już naliczania i wypłaty pozostałych dopłat, w tym zaliczek.
W Planie Strategicznym wskazano, że płatność dla małych gospodarstw wypłacana na gospodarstwo o powierzchni do 5 ha użytków rolnych się nie zmieni i wyniesie 225 euro/ha i nie więcej niż 1125 euro na gospodarstwo. Podstawowe wsparcie dochodów na ten rok będzie na poziomie 114,42 euro. Gdyby kurs euro ogłaszany przez EBC oscylował wokół 4,2 zł, byłoby to około 480 zł. Przypomnijmy, że w 2024 r. roku PWD było na poziomie 112,93 euro i przeliczono je, podobnie jak inne dopłaty, według kursu euro na poziomie 4,2788 zł.
Z kolei płatność redystrybucyjna do 30 ha dla gospodarstw mających od 1 do 300 ha jest zaplanowana na 39,80 euro/ha, czyli na poziomie bardzo zbliżonym do ubiegłorocznej, a dla młodych rolników o niecałe 2 euro/ha mniej (tj. 58,12 euro/ha). Z kolei stawka uzupełniającej płatności podstawowej (UPP), która przysługuje do najważniejszych roślin uprawnych (m.in. zbóż, roślin oleistych, roślin wysokobiałkowych) oraz do gruntów ugorowanych, szacowana jest na około 13 euro/ha (w ubiegłym roku było to 14,77 euro/ha).
Utrzymujący bydło będą mogli liczyć na około 75,53 euro/ szt. (w ubiegłym roku było to 74,87 euro/szt.), a krowy – 96,64 euro/szt. (w 2024 r. było 95,79 euro/szt.). Przypomnijmy, że zarówno płatność do bydła, jak i do krów przysługuje do 20 sztuk. W takich województwach, jak: lubelskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, podkarpackie, śląskie i świętokrzyskie, liczy się je od pierwszej sztuki, a w pozostałych województwach od trzeciej sztuki.
Jakie stawki dla ekoschematów?
Żeby uniknąć obniżania zaplanowanych stawek, zmodyfikowano ekoschematy obszarowe. Aczkolwiek wprowadzone zmiany mogą z kolei spowodować, że zainteresowanie nisko punktowanymi praktykami (wariantami) w „Rolnictwie węglowym”, bo jego dotyczą głównie zmiany, spadnie do minimum, a wyżej punktowanymi wzrośnie, zwłaszcza że na jednej działce nie wolno realizować więcej niż dwóch ekoschematów, praktyk lub wariantów. Wybory muszą być więc bardzo przemyślane. Z założenia jeden punkt powinien być wart 22,47 euro. System punktowy dotyczy także płatności dobrostanowych do bydła i świń.
W przypadku pozostałych ekoschematów obszarowych szacowane stawki za ten rok wynoszą:
-
„Obszary z roślinami miododajnymi” – 269,21 euro/ha;
-
„Integrowana produkcja roślin” – uprawy rolnicze – 146,07 euro/ha, sadownicze – 342,70 euro/ha, jagodowe – 309,21 euro/ha, warzywne – 309,21 euro/ha;
-
„Grunty wyłączone z produkcji” – 52 euro/ha;
-
„Retencjonowanie wody na TUZ” – 63,15 euro/ha;
-
„Biologiczna uprawa”: mikrobiologiczne środki ochrony roślin – 89,9 euro/ha, stosowanie nawozowych produktów mikrobiologicznych – 22,47 euro/ha;
-
„Stosowanie materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany” – zboża i ich mieszanki – 26,74 euro/ha, rośliny strączkowe – 43,37 euro/ha, ziemniaki – 112,13 euro/ha.
Zarówno Plan Strategiczny, jak i rozporządzenia wykonawcze, które regulują przyznawanie płatności bezpośrednich na ten rok, zatwierdzono prawie że w ostatnich godzinach przed wystartowaniem kampanii. Projekt rozporządzenia dotyczący ekoschematów obszarowych był modyfikowany jeszcze po publikacji. Dlatego też załączamy zaktualizowaną i obowiązującą w tej kampanii tabelę, w której wskazujemy, które ekoschematy można ze sobą łączyć, a które nie.
Wypełniając wniosek o przyznanie płatności w aplikacji eWniosekPlus, rolnicy widzą szczegóły zasięgów występowania gruntów objętych normą GAEC 2 w swoim gospodarstwie. Jeżeli nie zgodzą się z wyznaczonymi obszarami, mogą zgłosić rozbieżność za pomocą aplikacji do ARiMR, złożyć odwołanie od decyzji w sprawie przyznawanej pomocy lub wystąpić do IUNG o weryfikację wyznaczonych obszarów. ARiMR zweryfikuje wniosek na podstawie opinii IUNG.
Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska
