Ministerstwo rolnictwa poinformowało, że w trwającej od 15 marca kampanii dopłat bezpośrednich wprowadza szereg uproszczeń w zasadach ubiegania się o te płatności.
Ugorowanie będzie płatnym ekoschematem w 2024 roku
Przede wszystkim zniesione zostało ugorowanie. Rolnicy nie będą musieli odłogować swoich 4 proc. gruntów ani uprawiać na nich bobowatych, bo ministerstwo rolnictwa uruchamia dobrowolny ekoschemat Grunty wyłączone z produkcji (wprowadzenie ekoschematu dotyczącego utworzenia obszarów nieprodukcyjnych było warunkiem KE zniesienia obowiązku ugorowania).
– Ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji” zostanie wdrożony na lata 2024-2027. Płatności będą przyznawane za wyłączenie gruntów ornych z produkcji – do powierzchni nie większej niż 4 proc. powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie. Szacowana stawka płatności wynosi ok. 563 zł/ha, tj. ok. 126,52 euro/ha – wyjaśnia ministerstwo.
Resort zaznacza, że obok Polski tylko kilka krajów zdecydowało się na zamianę ugorowania na płatny ekoschemat już w tym roku.
Dodatkowy termin utrzymania okrywy glebowej
Zmianie ma ulec także wymóg GAEC 6. Jak informuje Joanna Czapla, dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich w ministerstwie rolnictwa, w przypadku upraw wcześniej zbieranych z pola, czyli zbóż rzepaku i rzepiku planowane jest wprowadzenie obowiązku utrzymania okrywy glebowej w okresie od zbioru plonu głównego do 15 października i dopuszczenie w tym okresie wykonania zabiegów agrotechnicznych umożliwiających wysiew roślin ozimych lub międzyplonów.
W przypadku pozostałych upraw termin utrzymania pokrywy glebowej obowiązuje od 1 listopada do 15 lutego następnego roku. Poza tym planowane jest wyłączenie z wymogów GAEC 6 upraw późno zbieranych z pola, czyli okopowych, kukurydzy na ziarno, warzyw, roślin zielarskich, po których nie ma możliwości zastosowania działań ochronnych gleby, a także upraw pod odsłonami.
Rolnik będzie mógł wybrać: albo dywersyfikacja, albo płodozmian
Z kolei w zakresie normy GAEC 7 planowane są jest umożliwienie rolnikom wyboru między zmianowaniem a dywersyfikacją. Rolnik sam zdecyduje, jak chce spełnić normę. W przypadku wyboru zmianowania na 40 proc. gruntów w ornych w gospodarstwie taka sama uprawa nie może być utrzymana rok do roku na tej samej działce. Ponadto proponuje się usunięcie wymogu, aby na wszystkich gruntach w gospodarstwie taka sama uprawa w plonie głównym była prowadzona nie dłużej niż 3 lata. Zasady zmianowania nie będą obowiązywać w przypadku uprawy kukurydzy nasiennej.
Natomiast w przypadku wyboru dywersyfikacji upraw dla gospodarstw o powierzchni od 10 do 30 ha wystarczy posiadać 2 uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75 proc. A powyżej 30 ha wystarczy posiadać 3 uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75 proc., a 2 uprawy główne więcej niż 95 proc.
Płatność dla małych gospodarstw: 225 euro/ha
Wzorem poprzedniego roku uruchomione zostaną płatności dla małych gospodarstw. Płatność zostanie wdrożona na lata 2024-2027. Warunki przyznania płatności będą zbliżone do obowiązujących w odniesieniu do kampanii 2023 r. Otrzyma je gospodarstwo do 5 hektarów, a stawka wyniesie 225 euro/ha, czyli ok. 1000 zł.
Płatność dla małych gospodarstw zastępuje wszystkie inne rodzaje płatności bezpośrednich, w tym ekoschematy. Dodatkowo rolnicy ubiegający się o tę płatność będą mogli wnioskować o przyznanie przejściowego wsparcia krajowego (tj. Uzupełniającej Płatności Podstawowej oraz płatności niezwiązanej do tytoniu – jeżeli spełniają warunki przyznania tej płatności) oraz płatności obszarowych w ramach II filaru WPR (tj. płatności ONW, płatności ekologicznych, płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, płatności zalesieniowych).
Małe gospodarstwa nie będą kontrolowane
Poza tym gospodarstwa do 10 ha użytków rolnych nie będą podlegały kontroli i sankcjom związanym z realizacją norm GAEC. W praktyce oznacza to zwolnienie gospodarstw do 10 ha użytków rolnych z tych wymogów. W Polsce takich gospodarstw jest ok. 950 tysięcy.
Ale jak zastrzega ministerstwo, zmiany te musi jeszcze zatwierdzić UE. Stanie się to najwcześniej pod koniec kwietnia. I dopiero wtedy resort wdroży je do przepisów krajowych.
Kamila Szałaj
