Wzrost wartości towarów importowanych z Rosji wydaje się niezrozumiały w obliczu sytuacji, z którą mierzy się obecnie polski rząd i rolnicy. Rynki zostały zalane przez produkty rolne z Ukrainy, m.in. zboża, warzywa, miód i drób. W wywiadzie dla Polskiego Radia Stały Przedstawiciel Polski przy Unii Europejskiej Andrzej Sadoś poinformował, że import żywności z Rosji z powodu chęci zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, nie powinien mieć miejsca. Dodał również, że na produkty żywnościowe z Rosji należy nałożyć sankcje, ponieważ w obecnej sytuacji Europa nie żadnych problemów z zapewnieniem wystarczającej ilości produktów rolnych konsumentom, gdyż ciągle trwa import z Ukrainy.
Ile pakietów sankcji nałożono na Rosję?
Dotychczas 27 państw członkowski Unii Europejskiej wyraziło zgodę na przyjęcie 10 pakietów sankcji wobec Rosji. Początkowo Komisja Europejska miała jednak obawy, co do tego, czy wprowadzenie restrykcji nie doprowadzi do zaburzenia bezpieczeństwa żywnościowego w UE.
Rosja zwalcza sankcje
Rosja, pomimo nałożonych sankcji, które miały zmusić Kreml do zawieszenia broni, znalazła szereg rozwiązań umożliwiających ich ominięcie. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował o tym, że planowane jest wdrożenie kolejnych sankcji wobec terrorystycznego państwa. Duży pakiet sankcyjny, który został już przygotowany, ma dotyczyć nie tylko restrykcji wprowadzonych przez Ukrainę, ale również przez państwa partnerskie. Obecnie planowane jest również międzynarodowe spotkanie, mające na celu rozmowę o odbudowie Ukrainy.
Ile i jaką żywność importujemy z Rosji?
Żywność z Polski i państw członkowski UE nie trafia do Rosji od ośmiu lat z powodu nałożonego przez nią embarga. Z danych opublikowanych przez Wydział Informacji Rynkowej w Departamencie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że w roku 2022 wartość importu towarów rolno-spożywczych osiągnęła poziom 178 mln euro, czyli o 48% wyższy niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Towarami najczęściej importowanymi do Polski z Rosji są:
- ryby,
- filety rybne,
- tłuszcze,
- oleje roślinne,
- oleje zwierzęce,
- nasiona lnu.
Dlaczego import z Rosji jest możliwy mimo nałożonych sankcji?
Zastępca kierownika zespołu gospodarki światowej Polskiego Instytutu Ekonomicznego Jan Strzelecki poinformował, że ryby są towarem, który stanowi połowę produktów rolno-spożywczych trafiających do Polski z Rosji, co ma związek ze wzrastającymi cenami. Powodem nieprzerwanego importu produktów rolnych z Ukrainy jest nieobjęcie większości towarów rolno-spożywczych kolejnymi pakietami sankcji UE.
Przykładem takiego niedopatrzenia jest objęcie w piątym pakiecie sankcyjnym zakazem importu kawioru i skorupiaków zamiast dorsza i mintaja.
– Ze względu na światowy kryzys żywnościowy w UE widać tendencję do ograniczenia sankcji związanych z żywnością: planowane jest złagodzenie ograniczeń związanych z handlem nawozami i zbożem z Rosji. Sankcje UE nie zabraniają unijnym firmom kupowania, importowania lub płacenia za rosyjskie produkty rolne, pod warunkiem, że nie są w to zaangażowane osoby objęte sankcjami. UE unikała kompleksowego zakazu importu rosyjskich produktów rolnych. Z kolei polski eksport do Rosji był blokowany przez embargo na żywność, które Rosja wprowadziła na import żywności z państw Unii Europejskiej jeszcze w 2014 r. – stwierdził Strzelecki.
Robert Telus: „Do UE trafia dużo zboża z Rosji”
Minister Rolnictwa Robert Telus stwierdził, że z rozmów, które słyszy podczas spotkań z politykami innych państw wynika, że znaczące ilości zboża napływają do Europy od Południa, co przekłada się na zaburzenie cen ziarna. Nie jest jednak wiadome to, czy sprzedawane przez Rosjan zboże nie zostało zebrane z terenów zagrabionych Ukrainie.
oprac. Justyna Czupryniak