Ceny pszenicy i kukurydzy musiałyby być 2 razy wyższe, żeby rolnik „wyszedł na zero”. Przerażające wyliczenia ekspertów

Kryzys w rolnictwie jest ogromny. Ceny skupu spadają, a koszty produkcji wręcz przeciwnie – przez ostatni rok maszyny rolnicze zdrożały o ponad 9 proc. W tej chwili rolnikom nie opłaca się prawie żadna uprawa. 

Jakie powinny być ceny skupu, żeby rolnik „wyszedł na zero”?

Bardzo ciekawych wyliczeń dokonali eksperci z Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Otóż sprawdzili, jakie musiałyby być ceny skupu, żeby 80-hektarowe gospodarstwo roślinne wyszło na zero, zakładając, że uprawia 30 ha pszenicy, 30 ha kukurydzy oraz 20 ha rzepaku. Okazuje się, że cena pszenicy musiałaby wynosić 1 200 zł/t, kukurydzy 900 zł/t, a rzepaku 1 730 zł/t. To dużo więcej, niż obecnie oferują skupy. 

Do symulacji WIR przyjął następujące założenia:

  • Pszenica: plon 70 dt, cena 120 zł/dt
  • Kukurydza: plon 80 dt, cena 90 zł/dt
  • Rzepak: plon 35 dt, cena 173 zł/dt

Przy takich założeniach wynik kształtuje się następująco:

Uprawa
Dopłaty
Koszty Przychody Wynik roczny
Pszenica 30 ha

7980/ha*30ha=

239400 zł

10200*30ha=

306000 zł

66600 zł
Kukurydza

11144/ha*30ha=

334320 zł

8100/ha*30ha=

243000 zł

-91320 zł
Rzepak

7698*20 ha=

153780 zł

7055/ha*20ha=

141100 zł

-12680 zł
Ekoschematy podstawowe   38 590  
RAZEM (wynik roczny z upraw pszenicy, kukurydzy, rzepaku + dopłaty: ekoschematy,) 1190,00 zł

WIR zaznacza, że wynik ten nie pokrywa kosztów dzierżaw, podatków oraz obsługi kredytów, nie wspominając o zarobku rolnika.

Rolnik, który uprawia zboża i rzepak na 80 hektara jest „w plecy” nawet 80 tys. zł

WIR przygotował też wyliczenia opłacalności produkcji przy cenach skupu z marca 2024 roku. Okazuje się, że jeśli rolnik uprawia 30 ha pszenicy, 30 ha kukurydzy oraz 20 ha rzepaku, korzystając przy tym z podstawowych ekoschematów, dopłat do kukurydzy oraz planowanych dopłat do zbóż, strata roczna wyniesie – 80 tys. zł

Jeśli zaś rolnik uprawia 30 ha pszenicy, 30 ha kukurydzy oraz 20 ha rzepaku, korzystając przy tym zrozszerzonego pakietu ekoschematów, dopłat do kukurydzy oraz planowanych dopłat do zbóż, strata będzie mniejsza i wyniesie – 31 tys. zł.

– Te symulacje pokazują w jak dramatycznej sytuacji są gospodarstwa rolne, które bazują wyłącznie na produkcji zbóż, rzepaku i kukurydzy. Nawet uwzględnienie dopłat budżetowych oraz lepiej płatnych ekoschematów nie pozwala na jakikolwiek zysk, nie mówiąc o pokryciu kosztów związanych z finansowaniem działalności oraz ewentualnych dzierżaw – tłumaczy WIR.

Burak cukrowy poprawia opłacalność produkcji rolnej

Z kolei, gdy rolnik uprawia 20 ha pszenicy, 20 ha kukurydzy, 20 ha rzepaku, 20 ha buraków cukrowych, korzystając przy tym z podstawowych ekoschematów, dopłat do kukurydzy i planowanych dopłat do zbóż może liczyć na wynik roczny dodatni na poziomie 77 tys. zł. W tym samym wariancie, ale z rozszerzonym pakietem ekoschematów wynik zwiększy się do 112 tys. zł.​Analitycy Izby zaznaczają jednak, że nie wszystkie gospodarstwa rolne mają możliwość uprawy buraka, a w obecnym sezonie cukrownie nie przyjmują już dodatkowych kontraktacji.

Gospodarstwa mieszane z trochę lepszym wynikiem ekonomicznym

Sytuację zmienia wprowadzenie produkcji zwierzęcej w postaci trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Z wyliczeń WIR wynika, że rolnik zajmujący się produkcją trzody chlewnej, uprawą 20 ha jęczmienia, 20 ha kukurydzy, 20 ha rzepaku, 20 ha buraków cukrowych, korzystając przy tym z podstawowych ekoschematów, IP oraz dopłat do kukurydzy może liczyć na 279 tys. zł przychodu.

Z symulacji wynika, że najbardziej stabilnym ekonomicznie gospodarstwem, będzie to, które łączy produkcję roślinną z produkcją zwierzęcą.

– Rolnicy, którzy chcą się jednak specjalizować w produkcji roślinnej muszą też poszukiwać alternatywnych upraw poza zbożem, kukurydzą i rzepakiem. Naturalnym wyborem jest burak cukrowy, na którym dzisiaj trzyma się jeszcze ekonomika wielu gospodarstw rolnych. Dużo do zrobienia jest po stronie kosztów. Tu kłania się rolnictwo precyzyjne i konsolidacja rolników na rynku środków produkcji i ich wspólne zakupy – zaznacza WIR.

Dopłaty z ekoschematów poprawiają finanse rolników

Z powyższych zestawień wynika też, że finanse gospodarstw zależą od zastosowanych ekoschematów.

– Te najlepiej płatne, czyli uprawa uproszczona oraz produkcja integrowana znacząco poprawiają kondycję finansową podmiotów – ocenia WIR i dodaje, że w tych bardziej dochodowych wariantach dopłaty z tytułu ekoschematów robią pewną różnicę.

Rolnicy pod ścianą

Kryzys dobija rolników. „Sprzedałbym ciągnik, ale nikt go nie kupi, bo u sąsiadów też bieda”

oprac. Kamila Szałaj

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich.  Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi  w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *