Minister rolnictwa spotyka się z rolnikami. Co wynika z tych rozmów?
Minister rolnictwa, Czesław Siekierski w ostatnich dniach kilka razy spotkał się z rolnikami podczas posiedzenia izby rolniczej, jak chociażby w poprzednim tygodniu pod Żninem z Kujawko-Pomorskiej Izbą Rolniczą, lub w resorcie rolnictwa podczas spotkać z przedstawicielami poszczególnych branż.
Co wynika z tych spotkań? To zależy jak na nie popatrzeć. Z jednej strony, dobrze, że szef resortu rolnictwa spotyka się bezpośrednio z rolnikami i słucha jakie mają problemy. Podczas takie spotkania w Wielkopolskiej Izbie Rolniczej, gospodarze nie gryźli się w język, nie bawili się w dyplomację, tylko prosto z mostu mówili co i w jaki sposób minister musi szybko naprawić, żeby polskie rolnictwo się rozwijało.
Minister dostaje bardzo klarowny obraz sytuacji w rolnictwie z punktu widzenia gospodarstwa, a nie przekaz przefiltrowany przez urzędników czy tabelki GUS-u. Dzięki temu może usłyszeć, że przez suszę i przymrozki lub nawałnice rolnik zebrał 1,5 tony rzepaku z hektara lub 2,5 ton żyta. Gdyby minister opierał się jedynie na danych GUS, to myślałby, że plony są tylko nieznacznie niższe niż w poprzednim roku. Bo to i cały „urok” statystyki – u jednego rolnika będą rekordowe plony rzepaku powyżej 6,3 t/ha, a u drugiego ledwie 1,5.
Siekierski: Trzy plagi dotknęły rolników
Takie spotkania na pewno przynoszą skutek, bo minister Siekierski sam przyznaje, że w tej chwili polskie rolnictwo zmaga się z trzema rodzajami szkód. Są to:
- kwietniowe przymrozki i majowy grad,
- gradobicia i nawałnice, które wyrządziły ogromne szkody w czerwcu i lipcu,
- susza rolnicza, która znów dała o sobie znać.
Jeszcze przed rozpoczęciem żniw na pełną skalę Czesław Siekierski mówił w jak dramatycznej sytuacji są rolnicy z rejonów dotkniętych przez gradobicia i nawałnice.
– Tam, z praktycznego punktu widzenia, jest już po żniwach. W tym przypadku możliwie najszybciej musimy udzielić pomocy z budżetu krajowego, żeby rolnicy mogli przeprowadzić utylizację tego co zostało na polu z upraw, a następnie odtworzyć produkcję. W tej sprawie negocjujemy z ministrem finansów – przypomniał szef resortu rolnictwa.
Choć do tej listy z całą pewnością można dołożyć kilka innych nieszczęść, jakie dotykają rolników, w tym chociażby ASF, który szaleje w Wielkopolsce i pojawił się też w woj. kujawsko-pomorskim.
Na jaka pomoc mogą liczyć rolnicy?
I tu jest drugi aspekt spotkań ministra z rolnikami, czyli informację o pomocy na jaką będą mogli liczyć rolnicy. Jak na razie niewiele w tym jest konkretów.
Na pomoc dla rolników, którzy zostali poszkodowania przez przymrozki i majowe gradobicia otrzymaliśmy 37 mld euro od Komisji Europejskiej.
– Do tej kwoty możemy też dołożyć 200% z budżetu krajowego. Dzięki temu będziemy mieli znaczną pulę środków na wsparcie tej grupy producentów rolnych – powiedział minister Siekierski.
Ta pomoc będzie dla właścicieli sadów oraz rolników posiadających plantacje owoców miękkich i winorośli. I to na razie jedyne pewniki i konkrety.
Ile minister finansów i premier dorzucą z budżetu państwa? Na razie minister rolnictwa powtarza, że będzie negocjował z resortem finansów jak najwyższą kwotę. Jaka będzie stawka pomocy do ha? Na jakiej podstawie będzie przyznawana pomoc? To na razie wciąż są znaki zapytania. Owszem pojawiła się informacja o 6 tys. zł do ha, ale to maksymalna kwota jaka mogłaby trafić do rolników. Jednak czy będzie taka to jeszcze nie wiadomo.
Co wsparcia dla gospodarstw dotkniętych przez nawałnice i wichury czy gradobicia, to na razie działają komisje klęskowe i zbierają informacje o wysokości szkód.
Jeśli chodzi o pomoc suszową, to od kilku tygodni rolnicy mogą zgłaszać szkody za pośrednictwem aplikacji suszowej. Plus jest taki, że szef resortu rolnictwa usłyszał od rolników, jak dalece niedoskonała i niesprawiedliwa jest taka forma pomocy suszowej.
– Będziemy prowadzić rozmowy z Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowym Instytutem Badawczym (IUNG-PIB), żeby wzmocnić system zbierania danych. Zdajemy sobie sprawę z tego, że jest to problem i chcemy go jak najszybciej rozwiązać – podkreślił Siekierski. Ale znów brakuje informacji, kiedy ma to nastąpić i czy będzie już dotyczyło pomocy suszowej za 2024 rok.
Kiedy rolnicy otrzymają pomoc?
Jak na razie można dość dokładnie określić, kiedy będzie wypłacana pomoc dla sadowników poszkodowanych przez przymrozki czy gradobicie. Zgodnie z rozporządzeniem KE wypłata pomocy krajowej musi nastąpić do 31 grudnia 2024 r., a pomocy unijnej najpóźniej do 31 stycznia 2025 r. Biorąc pod uwagę, że wciąż nie są ostatecznie oszacowane wszystkie straty i ministerstwo finansów jeszcze nie podało jaki będzie wkład naszego budżetu do pomocy po przymrozkach, to będzie cud jeśli pierwsi rolnicy dostaną pomoc choćby w październiku. Bardziej realna jest końcówka listopada.
Pomoc suszową za 2024 rok rolnicy otrzymają z pewnością dopiero w 2025 roku. Dzieje się tak ponieważ „suszowe” jest wypłacane z puli pomocy de minimis w rolnictwie. A nasza krajowy limit na ten rok został wyczerpany już w lipcu.
Jeśli chodzi o pomoc dla osób dotkniętych przez nawałnice i wichury, tu jak na razie jest najwięcej niewiadomych, także co do czasu ewentualnej wypłaty. Ale biorąc pod uwagę kolejny kryzysowy rok w rolnictwie, gospodarze powinni otrzymać taką pomoc jak najszybciej.
Oby rozmowy z rolnikami zdopingowały ministra Siekierskiego do takiego działania. A żeby je przyspieszyć w całym rządzie, mógłby na kilka spotkać do izb rolniczych pojechać z premierem Donaldem Tuskiem.
Paweł Mikos
Fot. MRiRW