Ile rolnik mógł kupić nawozu i ziemi za dopłaty w 2004, a ile w 2024?

Dopłaty bezpośrednie to jeden z głównych mechanizmów wsparcia rolnictwa w Unii Europejskiej. Polscy rolnicy otrzymują je od 2004 roku, czyli już od 20 lat. Czy nadal spełniają swoją rolę i podnoszą dochody gospodarstw? Sprawdziliśmy to. Policzyliśmy, ile rolnik mógł kupić za dopłaty nawozów i paliwa zaraz po wejściu Polski do UE, a ile może kupić teraz. Wyniki są zaskakujące.

Dopłaty bezpośrednie 2023: średnio 13,5 tys. zł na gospodarstwo 

W 2023 roku, według wyliczeń ministerstwa rolnictwa rolnik otrzymał średnio 1187 zł/ha. Budżet na dopłaty wynosił niecałe 17 mld euro, a uprawnionych do dopłat jest ponad 1,2 mln gospodarstw posiadających 14,15 mln ha ziemi. Średnie gospodarstwo w Polsce liczy 11,42 ha, można więc przyjąć, że przeciętnie rolnik za 2023 rok otrzymał 13,5 tys. zł. 

Ile nawozów może kupić rolnik za dopłaty w 2024 roku?

Sprawdźmy zatem, ile nawozów może kupić rolnik obecnie za średnie dopłaty bezpośrednie, które otrzymał za 2023 rok (aktualne ceny nawozów z sondy Tygodnika Poradnika Rolniczego z 10 maja):

  • saletra amonowa – 1650 zł/t, więc za roczne dopłaty rolnik może kupić 8,2 tony
  • sól potasowa – 2100 zł/t, więc wystarczy na 6,5 tony
  • Polifoska 6 – 3100 zł/t, czyli rolnik kupi 4,4 tony

4500 zł dopłat w 2004 roku

Natomiast 20 lat temu, w 2004 r., czyli zaraz po wejściu Polski do UE średnio gospodarstwo otrzymało 4,5 tys. zł dopłat bezpośrednich. Pula środków wynosiła 6,34 mld zł, a rolnicy złożyli 1,4 mln wniosków. 

Ile nawozów mógł kupić rolnik za dopłaty w 2004 roku?

W 2004 roku dopłaty bezpośrednie były o 3 razy niższe niż obecnie. Ale okazuje się, że rolnik mógł za nie kupić praktycznie tyle samo nawozów co dziś (ceny nawozów w 2004 r. na podstawie MRiRW):

  • saletra amonowa – 640 zł/t, więc za roczne dopłaty rolnik mógł kupić 7 ton
  • sól potasowa 705 zł/t, więc starczyło na 6,3 tony
  • Polifoska 6 – 910 zł/t, czyli rolnik kupi 5 ton

W 2004 roku rolnik za dopłaty mógł kupić 1 hektar ziemi. Teraz tylko 20 arów

Kolejnym przykładem na to, że dopłaty bezpośrednie nie wspierają rolniczych dochodów tak jak kiedyś, jest zakup ziemi. Średnia cena gruntu rolnego w Polsce w IV kwartale 2023 roku wyniosła 65,3 tys. zł za hektar. Czyli za średnią dopłatę 13,5 tys. zł mógł kupić co najwyżej 20 arów. A w 2004 roku za 4500 zł kupił prawie 1 hektar! Według danych Agencji Nieruchomości Rolnych (obecnie KOWR) hektar ziemi w 2004 roku kosztował 4682 zł. 

Z wyliczeń wynika jasno, że choć dopłaty bezpośrednie wzrosły 3 razy od momentu wejścia Polski do UE, to ich znaczenie we wsparciu rolniczych dochodów spadło.  

Ile pieniędzy trafiło do polskich rolników od wstąpienia Polski do UE?

Jak wyliczył komisarz Janusz Wojciechowski w ciągu 20 lat członkostwa w UE fundusze rolne dla Polski wyniosły 78 miliardów euro. Średnio wypadło 60 tysięcy euro na gospodarstwo i ok. 5 tysięcy euro na hektar ziemi rolnej.

Dopłaty bezpośrednie

Dopłaty do dobrostanu ledwie kapią. ARiMR wypłaciła tylko 1% pieniędzy

Kamila Szałaj

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich.  Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi  w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *