Dlaczego ceny mleka w skupach maleją?
Spadki cen mleka w skupach są obserwowane od początku roku. Obecnie kwota, którą rolnik otrzymuje za surowiec, wynosi ok. 1,50 zł za litr. Jak podaje WIR, powodem spadających cen są:
- spadek cen mleka w proszku,
- spadek cen masła,
- wzrost skupu mleka wynikający ze zwiększonych dostaw z powodu sezonu.
Pomimo tego, że spadki cen skupu mleka są obserwowane na całym świecie, to Polska przoduje w tym rankingu, czego powodem są wysokie ceny energii, paliw i gazu windowane przez firmy państwowe, a nie Unię Europejską.
Rolnikom nie opłaca się hodować krów mlecznych
Wraz ze spadającą ceną mleka, nie maleją koszty jego produkcji. Rolnicy coraz więcej płacą za nawozy i paliwa potrzebne do produkowania pasz objętościowych. Jak wynika z analizy WIR, aktualnie koszt wyprodukowania litra mleka w gospodarstwie rolnym oscyluje w granicach 1,90-2,14. To, ile utrzymanie krów kosztuje rolnika, jest uzależnione od:
- wielkości stada,
- technologii produkcji,
- dostępności pasz,
- rodzaju stosowanych pasz.
Co się stanie, jeśli cena mleka zostanie jeszcze bardziej obniżona?
Jeśli dojdzie do kolejnych obniżek cen mleka, to będzie oznaczało kłopoty finansowe dla kolejnej grupy producentów. Wraz z obniżkami cen mleka, obniżeniu ulegają udziały, które rolnicy mają w spółdzielniach, bo przecież mleczarstwo jest jednym z nielicznych sektorów pozostałych w rękach rolników.
Mniejsze mleczarnie zbankrutują
W Polsce dotychczas istniało wiele małych mleczarni, które działały z powodzeniem, jednak od pewnego czasu przestają one radzić sobie z problemami finansowymi i w najgorszym wypadku ogłaszają upadłość, a w najlepszym łączą siły z innymi, małymi mleczarniami. Jeżeli małe spółdzielnie upadną, to w branży zacznie koncentrować się kapitał obcy o dużej wartości. Jest to szczególnie groźna perspektywa dla rolników, którzy mają od 20 do 30 krów dojnych, ponieważ będą mieli problemy z odbiorem mleka, gdyż ich produkt nie będzie interesował ogromnych koncernów. W takiej sytuacji małe i średnie gospodarstwa rodzinne o profilu mieszanym, które miały być wspierane, zostaną pozostawione same sobie.
O co apeluje WIR?
WIR po XIII walnym zgromadzeniu w apelu do MRiRW zwrócił się o:
- interwencję w sprawie analizy scenariusza wsparcia małych i średnich gospodarstw o profilu mieszanym,
- objęcie producentów mleka pomocą w ramach zapowiadanej tarczy rolnej,
- objęcie mechanizmem stabilnej i rozsądnej ceny gazu,
- rozważenie przejmowania lub dokapitalizowania mniejszych spółdzielni mleczarskich przez Krajową Grupę Spożywczą, tak, aby przetwórstwo mleka nadal pozostało w polskich rękach,
- ułatwienia dla uznawania spółdzielni mleczarskich, jako organizacji producenckich i włączenia ich w system pomocy w ramach Krajowego Planu Strategicznego,
- rozszerzenia płatności dobrostanowej dla krów mlecznych o płatności dla jałówek hodowlanych oraz cieląt,
- rozważenie bezpośredniego wsparcia dochodów producentów mleka w celu zachowania obecnej, spółdzielczej struktury tej branży.
W którym województwie mleko było najtańsze, a w którym najdroższe?
Jak poinformowała w swojej relacji na Twitterze Agnieszka Maliszewska z Polskiej Izby Mleka, sytuacja a rynku mleka wygląda następująco. Według stanu na kwiecień 2023 cena skupu mleka wyniosła 216,80 zł/hl, co oznacza spadek wobec ubiegłego miesiąca o –2,6%. Od grudnia 2022 r. o 21,3% mniej płacono w podlaskim, co dawało 233,1 zł/hl, dla łódzkiego było to wówczas 204,1 zł/hl. Skup wzrósł o 1% rok do roku i wynosi 1061,3 mln. W pierwszym kwartale 2023 r. skup mleka wyniósł 4197, co daje wynik o 0.9% więcej w skali roku. Najwięcej mleka zakupiono w województwie podlaskim, bo 232,2 mln, natomiast najmniej w województwie podkarpackim 7,1 mln l.
Oprac. Justyna Czupryniak