5 lat kryzysu w rolnictwie. Ceny skupu niskie, a koszty wzrosły o 60 proc.

Kryzys w rolnictwie wciąż się pogłębia. Niskie plony, które w tym roku odnotowała większość rolników dodatkowo obniżyły opłacalność produkcji. Wiele gospodarstw musi dołożyć do uprawy i chowu, przez co ich budżet znów się nie zepnie.

Ceny skupu spadły mocniej niż koszty produkcji

Kieszenie rolników drenują przede wszystkim koszty produkcji, które aktualnie spadają wolniej niż ceny w skupie. Zmiany cen są więc niekorzystne dla rolników.

– Zmiany cen, jakie dokonały się w ciągu ostatnich 12 miesięcy (lipiec 2023-lipiec 2024 – najbardziej aktualne dane GUS w tym zakresie) były niekorzystne dla rolników. Ceny skupu podstawowych produktów rolnych zmalały w tym czasie średnio o 6,6 proc., podczas gdy spadek cen analizowanych przez IERiGŻ PIB środków produkcji wyniósł 5,9 proc. – informuje dr Arkadiusz Zalewski, ekspert rynków rolnych z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Ceny w skupach wzrosły o 40 proc., a koszty aż o 60 proc.

Ekspert zaznacza, że niekorzystne zmiany cen dla producentów rolnych są jeszcze bardziej widoczne w dłuższym okresie czasowym, np. 5-letnim.

– W ciągu 5 lat ceny koszyka skupu produktów rolnych zwiększyły się o około 40 proc., podczas gdy środki produkcji podrożały o niemal 60 proc. – wylicza dr Zalewski.

Według GUS cena pszenicy w lipcu 2019 roku wynosiła 675 zł/t, a mleka 1,30 zł/. Za ciągnik trzeba było zapłacić 150 tys. zł. Natomiast w lipcu 2024 roku za pszenicę w skupie rolnik uzyskiwał 816 zł/t, za mleko 1,95 zł/l. Ale ciągnik kosztował 300-400 tys. zł.

Zalewski wyjaśnia, że w ciągu 10 lat wśród środków produkcji najbardziej podrożały maszyny rolnicze – średnio o 126 proc., a więc ponad dwukrotnie!

Rolnik musi sprzedać 2 razy więcej żyta, żeby kupić ciągnik

O tym jak bardzo kryzys się pogłębia mogą świadczyć relacje cen detalicznych do cen skupu. Obecnie żeby kupić saletrę rolnik musi sprzedaż 3,3 tony żyta. 5 lat temu musiał sprzedać 2,3 tony. Podobnie jest w przypadku ciągnika: teraz kosztuje on równowartość 580 ton żyta, a w 2019 roku było to niecałe 290 ton. Duża różnica jest też przy zakupie siewnika zbożowego: teraz kosztuje tyle co 65 ton żyta, a 5 lat temu tyle co 36 ton.

oprac. Kamila Szałaj

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich. Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

5 lat kryzysu w rolnictwie. Ceny skupu niskie, a koszty wzrosły o 60 proc.

Home ⁄ Wiadomości ⁄ 5 lat kryzysu w rolnictwie. Ceny skupu niskie, a koszty wzrosły o 60 proc.