Jak działa System Monitorowania Obszaru?
Od ubiegłego roku ARiMR prowadzi monitoring satelitarny pól zadeklarowanych przez rolnika we wniosku o dopłaty bezpośrednie i obszarowe. Robi to za pomocą Systemu Monitorowania Obszaru (ang. Area Monitoring System – AMS). System znajdzie zastosowanie w odniesieniu do około 35–40% gospodarstw, których działki rolne deklarowane są do wsparcia obszarowego, a jego kompetencje ciągle rosną. Pozostałe gospodarstwa, jak i warunki ubiegania się o płatność są weryfikowane z wykorzystaniem tradycyjnych metod kontroli realizowanych bezpośrednio w terenie. AMS nie służy do określania granic działek rolnych. Granice działek referencyjnych oraz maksymalny kwalifikowany obszar ustalane są w oparciu o System Identyfikacji Działek Rolnych, który jest aktualizowany co roku dla połowy kraju, na podstawie m.in. dużo dokładniejszych zdjęć lotniczych oraz informacji od rolników, danych z ewidencji gruntów i budynków, wyników z kontroli na miejscu.
AMS pozyskuje zdjęcia satelitarne, które są wykonywane co 3–8 dni. Dzięki temu ARiMR może prowadzić długookresowe obserwacje pod kątem występowania uprawy, wegetacji roślin, zabiegów agrotechnicznych (żniwa, orka, koszenie). W przypadku gdy niemożliwe okaże się określenie, czy na danej działce rolnej prowadzona jest działalność rolnicza, bądź niemożliwe będzie określenie gatunku/rodzaju uprawy, wówczas ARiMR wykorzysta inne źródła umożliwiające weryfikację. Agenja może wysłać do rolnika np. prośbę o wykonanie zdjęć geotagowanych czy zdjęcia dokumentu, który może zostać wykorzystany w sprawie. Prezentacja wyników z monitoringu satelitarnego ma stanowić tzw. element systemu wczesnego ostrzegania rolnika o możliwych nieprawidłowościach w deklaracji. Na podstawie tych wyników rolnik będzie mógł ocenić, czy jego deklaracje są aktualne, odzwierciedlają stan na polu, czy niezbędne są zmiany w deklaracji lub wręcz wycofanie określonej powierzchni z wniosku, w sytuacji np. wykluczenia danego obszaru z uprawy w bieżącym roku.
Obecnie wyniki z monitoringu wykorzystywane są w kontrolach administracyjnych wniosków obszarowych oraz zostały udostępnione rolnikom w systemie PUE w zakładce „Wyniki monitoringu satelitarnego”. Poza systemem PUE informacja o potencjalnych błędach w deklaracji powinna być widoczna również w eWnioskuPlus.
Rolnik ma niewiele czasu na zmiany
W przypadku gdy ARiMR poinformowała rolnika o nieprawidłowościach wykrytych w ramach kontroli administracyjnych lub AMS, zmiany do wniosku o przyznanie płatności można składać do 16 września 2024 r.
Warto wiedzieć, że do dnia wydania decyzji w sprawie o przyznanie płatności rolnik może poinformować kierownika biura powiatowego Agencji o wszystkich zmianach w zakresie informacji zawartych we wniosku o przyznanie tych płatności. Rolnik może także z własnej inicjatywy całkowicie lub częściowo wycofać złożony wniosek o przyznanie płatności. Nie będzie mógł tego zrobić, jeśli miałoby to dotyczyć części wniosku, w której wykryto nieprawidłowości, oraz jeśli został poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu.
Magdalena Szymańska
fot. ARiMR
Więcej na ten temat
CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?
W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.
Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.
Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.
CO DAJĄ DOTACJE ?
Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich. Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.
Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.
Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.
KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?
Dla wszystkich.
O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.
Pieniądze dla hodowców.
W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.
Promocja młodzieży.
W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.
