Jakich rolników dotyczą normy GAEC 2?
Dotyczy obszarów użytkowanych rolniczo, które kwalifikują się do płatności obszarowych i na których prowadzona jest działalność rolnicza. Norma GEAC 2 będzie musiała być realizowana na około 146 tys. ha. Tereny, które zostaną nią objęte, zostały wyznaczone przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa na podstawie inwentaryzacji terenów, analizy gleb, analizy zdjęć satelitarnych przeprowadzonych w latach 2021–2023. Rolnicy, w których gospodarstwach zostaną wyznaczone obszary podlegające ochronie w ramach normy GAEC 2, zostaną o tym poinformowani i znajdą również stosowne informacje w aplikacji eWniosekPlus.
Zakazany dla wyznaczonych obszarów
Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, w którego skład wchodzą zarówno organizacje rolnicze, jak i organizacje przyrodnicze (m.in. przedstawiciele organizacji działających na rzecz środowiska i klimatu) oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska, zatwierdził przedstawione przez resort rolnictwa wymogi dla tej normy 30 października br. Tak więc na wyznaczonych obszarach w przypadku gruntów ornych oraz trwałych użytków zielonych rolnicy zostaną objęci zakazem:
-
wydobywania torfu;
-
budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu.
Ponadto na gruntach ornych nie będzie im wolno wykonywać orki ani przekształcać lub zaorywać trwałych użytków zielonych, chyba że będzie to zabieg renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu wykonywany nie częściej niż raz na 4 lata.
Norma GAEC 2 nie dotyczy odbudowy gleb organicznych użytkowanych rolniczo, które są osuszonymi torfowiskami. Ministerstwo Klimatu i Środowiska ma przygotować do 1 września 2026 r. Krajowy Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych, w których zostaną przedstawione zasady odtworzenia gleb organicznych użytkowanych rolniczo, które są osuszonymi torfowiskami.
Jakie normy po 31 grudnia będą obowiązywały polskiego rolnika?
Tak więc od przyszłego roku będą obowiązywały następujące normy warunkowości:
- GAEC 1. Utrzymywanie trwałych użytków zielonych w oparciu o stosunek powierzchni TUZ do powierzchni UR na poziomie krajowym;
- GAEC 2. Ochrona terenów podmokłych i torfowisk;
- GAEC 3. Zakaz wypalania gruntów rolnych;
- GSAEC 4. Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych;
- GAEC 5. Zarządzanie orką, przyczyniające się do zmniejszenia ryzyka degradacji i erozji gleby, w tym uwzględnianie nachylenia terenu;
- GAEC 6. Minimalna pokrywa glebowa w najbardziej newralgicznych okresach;
- GAEC 7. Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na gruntach ornych (dla gospodarstw użytkujących powyżej 10 ha GO);
- GAEC 8. Zachowanie elementów krajobrazu oraz zakaz ścinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków oraz okresu wychowu młodych;
- GAEC 9. Zakaz przekształcania lub zaorywania TUZ wyznaczonych jako cenne na obszarach Natura 2000.
Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska