Ceny zbóż rosną, drożeją też świnie. Co z nawozami? [Raport rynkowy 7.02.2025]

Ceny zbóż: w kraju lekkie ożywienie, na globalnych rynkach uspokojenie i wzrost

Na krajowym rynku zbóż ruch nieco większy niż przed tygodniem. Jak wskazują kupujący coraz więcej rolników decyduje się na zbadanie próbek ziarna i coraz więcej decyduje się też na sprzedaż, chociaż o dużym ruchu ciągle mówić jeszcze nie można. Ceny zbóż utrzymują się w trendzie bocznym, skoki cenowe nie są duże i ograniczają się do około 10 zł/t.

Na międzynarodowym rynku napięcie spowodowane wojną handlową związaną z amerykańskimi cłami nieco ustaje, co powoduje umocnienie się cen. Meksyk i Kanada, które zostały obciążone 25-procentowymi cłami amerykańskimi, zdołały uzyskać 30-dniowe odroczenie dzięki porozumieniom osiągniętym w ostatniej chwili z Donaldem Trumpem. Z drugiej strony, Pekin, narażony na dodatkowe cła w wysokości 10% na cały eksport do Stanów Zjednoczonych, natychmiast odpowiedział we wtorek obietnicą podniesienia barier celnych na szereg amerykańskich produktów, w tym na ropę naftową i maszyny rolnicze, ale nie na zboża. Najbardziej na tę decyzję zareagowała soja, której z USA to właśnie Chińczycy kupują najwięcej. 

Warto przypomnieć, że podczas konfliktu handlowego w latach 2018–2019, za pierwszej kadencji Trumpa, w odpowiedzi na wyższe cła, Chiny nałożyły 25-procentowe cła na import amerykańskiej soi. Analitycy rynkowi bacznie przyglądają się temu, czy dojdzie do zawarcia porozumienia między Donaldem Trumpem a prezydentem Chin, w ramach którego Chiny zobowiązałyby się do zakupu większej ilości amerykańskiej nie tylko soi, ale i kukurydzy w zamian za korzystniejsze traktowanie w zakresie ceł. Jednym z dużych importerów amerykańskiej kukurydzy jest też Meksyk, analitycy rynkowi twierdzą jednak, że nawet po nałożeniu ceł, ze względu na to, że kraj ten zmaga się z długotrwałą suszą nadal będzie kupował większość kukurydzy z USA. Podobnie będzie też z pszenicą. 

Z kolei w portach ukraińskich od początku tygodnia nastąpił stabilny wzrost cen skupu w segmencie pszenicy paszowej. Ceny popytu były wspierane przez stały popyt importerów przy ograniczonej liczbie ofert pszenicy paszowej od producentów rolnych i wzmożonej konkurencji o jej zakup. 

Ponadto Ukraina koncentruje się ostatnio na zbudowaniu trwałych relacji handlowych z Egiptem i analizuje możliwości stworzenia centrum żywnościowego w Egipcie. Strona egipska jest zainteresowana nie tylko zbożem, ale także towarami o głębokim przetworzeniu. Minister rolnictwa Ukrainy Vitaliy Koval spotkał się z Walidem Gamalaldinem, szefem administracji państwowej Strefy Ekonomicznej Kanału Sueskiego, która łączy sześć portów, podczas swojej wizyty w Egipcie. Podczas spotkania Koval dokonał inspekcji infrastruktury portowej i lokalizacji, w których ukraiński biznes może umieścić swoje obiekty – elewatory, centra logistyczne, magazyny. Poprzez agrohub produkty ukraińskie weszłyby nie tylko na rynek egipski, ale także mogłyby być eksportowanie w postaci mąki, makaronu, innych produktów spożywczych do krajów, z którymi Egipt ma strefę wolnego handlu. 

Pamiętajmy, że na rynku pszenicy w Egipcie dominuje Rosja, co stanowi poważne wyzwanie dla ukraińskich dostawców. Między lipcem a listopadem 2024 r. udział Rosji w egipskim imporcie wzrósł do 73% (w zeszłym sezonie była na poziomie 58%). Natomiast udział Ukrainy w rynku spadł z 13% do 10%, UE również odnotowała spadek. Agresywna strategia cenowa Rosji utrudnia handel innym eksporterom.

Z kolei analitycy SovEcon twierdzą, że rynek globalny znacznie przecenia potencjał eksportowy Rosji w obecnym sezonie. USDA szacuje go na 46 mln t, podczas gdy SocEcon na niespełna 43 mln ton. Mając już wyeksportowanych 28 mln t, Rosja ma około 15,5–18 mln t nadwyżki eksportowej. Jednak narzucony przez rząd limit eksportowy wynoszący 10,6 mln t w okresie od 15 lutego do 30 czerwca br. oznacza redukcję eksportu o 62% w stosunku do limitu z poprzedniego sezonu wynoszącego 29 mln t, ograniczając obecność Rosji na rynku. Aczkolwiek limit ten może zostać jeszcze zmieniony.

Analitycy uważają również, że wzrost cen krajowych i umocnienie rubla może ustabilizować ceny rosyjskiej pszenicy lub przyczynić się do ich wzrostu, wspierając tym samym rynek światowy. Ponadto perspektywy zbiorów pogarszają prognozy zimn.

Tymczasem rzepak korzysta z ożywienia na rynku soi i kanadyjskiej canoli. Miesięczne odroczenie amerykańskich ceł importowych na produkty kanadyjskie napędza popyt na tamtejszy rzepak. Z kolei ożywienie cen ropy naftowej i osłabienie parytetu euro–dolar dodatkowo zwiększa popyt na rośliny oleiste na rynku europejskim. Biorąc pod uwagę mniejsze zbiory i spodziewane przetworzenie około 23 milionów ton rzepaku, UE jest uzależniona od większej ilości towarów z zagranicy. Najważniejszymi klientami są niemieckie tłocznie oleju, których zdolność przetwórcza wynosi około 10 milionów ton rzepaku. Podczas gdy w pierwszej połowie roku obrotowego dominowała Ukraina, pod koniec roku w centrum uwagi znajdują się Kanada i Australia. 

Ceny świń odbiły, prosięta też drożeją

Na krajowym rynku żywca wieprzowego ziścił się na szczęście pozytywny scenariusz rozwoju sytuacji po wystąpieniu pryszczycy w Niemczech i blokadzie tamtejszych niektórych rynków eksportowych. Krajowe tuczniki są poszukiwane a i ich cena rośnie. Na szczęście zakłady nie zdecydowały się na masowy import żywca z Niemiec, obawiając się, że mogą utracić rynki eksportowe. Aczkolwiek groźba masowego taniego importu nadal wsi i może być realizowana przez sieci handlowe. To może skutecznie blokować wzrost cen krajowych tuczników. 

Ceny prosiąt podążają za podwyżkami na giełdzie w Danii i rosną, aczkolwiek podwyżki cen prosiąt oferowanych przez krajowych producentów są niższe, niż te, które zastosowali importerzy. 

Czytaj także: Ceny świń drastycznie spadły. Jak minister rolnictwa zamierza pomóc rolnikom?

Ceny nawozów w górę, paliwa w dół

Na krajowym rynku nawozów niestety tylko drożej. Wzrost cen potęguje nie tylko drożejący gaz i początek sezonu, ale także zapowiedź wprowadzenia podwyżki ceł od lipca na nawozy azotowe importowane z Rosji i Białorusi. Dotychczasowy i tak wysoki import nawozów z tych krajów do Polski osiąga kolejne rekordy. 

Z najnowszej analizy cen paliw e-petrol.pl wynika, że już po niedzieli najpopularniejszą benzynę bezołowiową średnio powinniśmy tankować po 6,11-6,22 zł za litr, podczas gdy za olej napędowy właściciele samochodów z silnikiem wysokoprężnym wydadzą 6,24-6,36 zł/l. Na korekcyjną obniżkę mogą też liczyć tankujący autogaz – w przyszłym tygodniu średnio za litr tego paliwa będzie się płacić 3,19-3,27 zł.

Magdalena Szymańska

pieniądze

W skupach tanio, ale podatek i czynsz dzierżawny wysoki. Dlaczego?

Więcej na ten temat

CZYM SĄ DOTACJE UNIJNE?

W ramach PROW 2014-2020 będzie realizowanych łącznie 15 działań pomocowych a środki pieniężne będą głównie skierowane do sektora rolnego. Sektor ten jest bardzo istotny z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i wymaga większego i odpowiednio ukształtowanego wsparcia.

Głównym celem pomocy finansowej w ramach przewidzianych instrumentów będzie rozwój gospodarstw rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych, Restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych, Premie dla młodych rolników, Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne). Premie dla młodych rolników, które zostały przewidziane w nowym PROW mają głownie na celu ułatwienie młodym osobom rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia działalności rolniczej w przejmowanych przez nich gospodarstwach rolnych. Najważniejszymi założeniami dla młodych rolników chcących skorzystać z dodatkowej pomocy są: nie ukończenie 40 roku życia, posiadanie odpowiednich kwalifikacji zawodowych, lub zobowiązanie się do ich zdobycia w przeciągu 3 lat od otrzymania decyzji o pomocy, bycie posiadaczem minimum 1ha użytków rolnych przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy dla młodego rolnika.

Wszystkie szczegóły dotyczące warunków jakie musi spełnić rolnik by ubiegać się o wsparcie w ramach PROW na lata 2014 – 2020 mogą odnaleźć państwo na stronach AMIRR oraz Ministerstwa Rolnictwa.

CO DAJĄ DOTACJE ?

Obecny PROW jest podobny do znanego już z lat 2007- 2013, jednak została zmieniona jego konstrukcja. W aktualnej formie występuje mniej tzw. działań i pojawiła się możliwość jednoczesnego skorzystania z różnych „poddziałań”. Łącznie zostało stworzone 25 form wsparcia, w tym kontynuacja pomocy z lat poprzednich.  Warto zwrócić uwagę na zmodyfikowane wsparcie z bardzo popularnego działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Obecnie wartość pomocy będzie uwarunkowana od rodzaju przewidzianych inwestycji. Na największe wsparcie mogą liczyć rolnicy stawiający na rozwój produkcji prosiąt (maksymalnie aż do 900 tys. zł). Na pozostałe inwestycje związane z produkcją zwierzęcą wsparcie wyniesie do 500 tys. zł. Wszystkie pozostałe przedsięwzięcia a także zakupy w gospodarstwie będą mogły otrzymać dofinansowanie w wysokości do 200 tys. zł.

Niezmiennie na mocne wsparcie będą mogli liczyć młodzi rolnicy, którzy oprócz większych dopłat bezpośrednich, mogą spodziewać się „premii” na start wynoszącej 100 tys. zł. Różnica w porównaniu do poprzednich programów polega na tym, że obecnie wypłata nastąpi  w dwóch etapach: pierwszy – 80 proc. Drugi po zrealizowaniu inwestycji i udokumentowaniu wydatków – 20 proc.

Całkowicie nowym rozwiązaniem ujętym w PROW 2014-2020 będzie premia udzielana na restrukturyzację małych gospodarstw. Gospodarstwa takie będą mogły ubiegać się o 60 tys. zł na inwestycje w poprawę swojej dochodowości. W momencie kiedy rentowność zostanie zwiększona będą mogły korzystać z innych form wsparcia z PROW. Natomiast jeżeli właściciel małego gospodarstwa zdecyduje się na jego sprzedanie, wówczas będzie mu przysługiwać rekompensata w wysokości 120 proc. dopłat, które otrzymywałby do 2020 r.

KTO MOŻE UZYSKAĆ DOPŁATĘ ?

Dla wszystkich.

O dotację unijną może się starać każdy rolnik. Wnioski w ramach tego programu można składać od pierwszej połowy 2016 roku. Większość programów nie jest uzależniona od wykształcenia i wieku osoby wnioskującej, nie mniej jednak szczególnie premiowane są pewne określone działania rolnicze mające na celu ogólnokrajową zmianę koniunktury w danym sektorze gospodarki rolnej.

Pieniądze dla hodowców.

W nowych programach dotacji unijnych szczególną uwagę skupiono na producentach prosiąt, mleka oraz bydła. To właśnie oni mogą teraz liczyć na większe dotacje, niż pozostałe gałęzie rolnictwa.

Promocja młodzieży.

W programie PROW 2014-2020 kontynuowane jest dofinansowanie młodych rolników z tytułu „Premia dla młodego rolnika”. Ta dotacja przeznaczona jest dla młodych osób, które w momencie składania wniosku lub poprzedzających ten dzień 12 miesiącach przejęły gospodarstwo i rozpoczęły działalność rolniczą.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *